Rehabilitacja po złamaniu łokcia – jak powinna wyglądać?

Złamania w obrębie łokcia są dość powszechne. Warto o nich mówić, ponieważ wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, jak ważna w tym przypadku jest rehabilitacja. Niestety zdarzają się jeszcze sytuacje, gdzie lekarze nie kierują pacjentów na zabiegi, albo przepisują tylko fizykoterapię i ćwiczenia grupowe. Ze względu na kolejki w nfz terapia rozpoczyna się zbyt późno. Wszystkie te elementy powodują, że część pacjentów nigdy nie odzyskuje pełnej ruchomości łokcia. Niesprawny staw sprawia, że codzienne funkcjonowanie staje się dość problematyczne.

Łokieć  to obszar, na którym znajdują się aż 3 współpracujące ze sobą stawy: ramienno-promieniowy, ramienno-łokciowy i promieniowo-łokciowy bliższy. Dzięki tym trzem połączeniom mamy tu dwa kierunki ruchu: zgięcie i wyprost oraz pronacje i supinacje. Do złamania może dojść w każdej z trzech kości, mogą występować bliżej lub dalej powierzchni stawowych. Dodatkowo może dojść do zwichnięcia stawu, uszkodzenia nerwów i naczyń. Dopiero po dokładnej ocenie sytuacji lekarze decydują o sposobie leczenia. Czasem wystarczy kilkutygodniowe unieruchomienie, w wielu przypadkach niezbędna okazuje się operacja. Wszystkie te elementy wpływają na to, jak wygląda rehabilitacja stawu i jak trudne staje się później odzyskanie zakresu ruchu. Mówiąc ogólnie, w niektórych typach złamań przywrócenie pełnej ruchomości stawu jest dość proste np. w przypadku większości złamań wyrostka łokciowego. Inne typy np. złamania głowy kości promieniowej powodują dużo trudniejsze w leczeniu ograniczenia ruchomości, a także niosą za sobą większe ryzyko powikłań.

Rehabilitacja po złamaniu łokcia- konsekwencje niewłaściwej rehabilitacji

…..ruchomość. Jak zauważyliście, cały czas o niej mówię. Dlaczego? Ponieważ ograniczenia ruchomości są głównym powikłaniem złamań w obrębie łokcia. Dlatego tak ważne jest wprowadzenie pewnych działań zaraz po zdjęciu gipsu lub zabiegu operacyjnym. Pamiętajmy, że łokieć zazwyczaj wymaga fachowej pomocy. Bardzo trudno „rozruszać” go samodzielnie w domu.

Przyczyną tych trudności jest specyficzna budowa łokcia, który jak już wiemy, składa się z 3 stawów. Mówimy, że są to 3 relatywnie małe i kongruentne stawy, co oznacza, że ich powierzchnie stawowe są dobrze do siebie dopasowane. Torebka stawowa jest tu ścisła i reaguje szczególnym usztywnieniem na uraz.

Rehabilitacja po złamaniu łokcia jest problematyczne u wszystkich pacjentów, u niektórych jednak odzyskanie ruchomości jest szczególnie trudne. Zazwyczaj przyczyną są tu pewne cechy osobnicze danej osoby, polegające na sztywniejszej wrodzonej budowie stawu. Z reguły problem jest bardziej widoczny u mężczyzn niż u kobiet. Dodatkowo najcięższe ograniczenia ruchomości zdarzają się u pacjentów, którzy zostają zaopatrzeni w gips na więcej niż 4 tygodnie lub z innych przyczyn lekarze umieszczają kończynę w ortezie na wiele tygodni. Znając zagrożenia, obecnie lekarze robią wszystko, aby maksymalnie skracać czas unieruchomienia.

Rehabilitacja po złamaniu łokcia- jak powinna wyglądać?

• Jak już wiemy, rehabilitacje powinniśmy zacząć od razu, kiedy dostaniemy zielone światło od lekarza. Następnie udajemy się do fizjoterapeuty, który na podstawie zdjęcia RTG i badania stawu ustala plan terapii. Przydatne są także podstawowe informacje i wskazówki od lekarza prowadzącego.
• Pamiętajmy, że najskuteczniejszą formą przywracania sprawności stawu łokciowego jest terapia manualna, czyli różne techniki wykonywane przez fizjoterapeutę rękami na naszym stawie.

• Warto szukać wykwalifikowanych terapeutów, którzy ukończyli specjalistyczne kursy np. metody Kaltenborn, Cyriax, Muligan, IAOM. Pomocne są tzw. techniki tkanek miękkich np. manipulacje powięziowe.
• Dodatkowo rehabilitant zaleca ćwiczenia domowe np. naprzemienne zginanie i prostowanie łokcia. W późniejszym etapie rehabilitacji uczę moich pacjentów wykonywania automobilizacji stawu z pasem. W warunkach domowych warto wprowadzić także techniki flossingu. Ćwiczenie polega na owijaniu stawu specjalną ciasną, elastyczną taśmą i wykonywaniu naprzemiennych ruchów łokcia. Technika jest bardzo dobrym sposobem walki z obrzękiem, bólem i ograniczeniem zakresu ruchu.
• Często zapisywane zabiegi fizykoterapeutyczne np. prądy, laser czy pole magnetyczne mogą być tylko dodatkiem do terapii, nie pomogą przywrócić sprawności stawu.

Ewelina Prekiel