Pacjenci z bólem kręgosłupa często pytają nas, czy powinni wykonać badania obrazowe? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Bóle pleców okresowo występują u większości z nas i zazwyczaj mijają po kilku dniach, czy tygodniach. 90% z nich jest związana z pewnymi dysfunkcjami struktur kręgosłupa, które generalnie nie zagrażają naszemu ogólnemu zdrowiu. Na pojawienie się dolegliwości kręgosłupa lędźwiowego wpływa wiele czynników m.in. brak ruchu i stres.
Jeżeli ból zdarza się rzadko, jest związany np. z przeciążeniem pleców, znika po kilku dniach i nie towarzyszą mu objawy zaliczane do tzw. czerwonych flag, badania dodatkowe nie są sprawą pierwszorzędną. W takich przypadkach wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (RTG), czy rezonansu magnetycznego (MRI) nie ma wpływu na leczenie i przebieg terapii. Dlaczego? Ponieważ pewne schorzenia w kręgosłupie ma praktycznie każdy człowiek, nawet 20-30 letni. Mówimy tu np. o uszkodzeniach dysków, czy zmianach zwyrodnieniowych w stawach międzykręgowych. Te niewielkie uszkodzenia mogą, ale nie muszą powodować bólu. Dlatego najlepsze, co możecie zrobić, to skonsultować swoje objawy z lekarzem lub fizjoterapeutą. W czasie wnikliwego wywiadu i badania możemy ocenić, czy jest potrzeba wykonania dodatkowych badań. Możemy także określić, które struktury kręgosłupa najprawdopodobniej powodują ból. W wielu przypadkach wystarczająca okazuje się terapia i odpowiednio dobrane ćwiczenia.
Wykonanie badań jest istotne w kilku sytuacjach. Po pierwsze, w momencie, gdy lekarz lub fizjoterapeuta w czasie zbierania wywiadu stwierdzi, że istnieją objawy alarmowe, czyli symptomy mogące świadczyć o poważniejszych schorzeniach w obrębie kręgosłupa lub pochodzeniu bólu spoza narządu ruchu. W rzadkich sytuacjach ból wynika z choroby narządów wewnętrznych, czy ze stawu krzyżowo-biodrowego. Bardzo wnikliwe badanie kliniczne jest niezwykle istotne, ponieważ zmiany w kręgosłupie ma praktycznie każdy z nas, a inne rzadsze dysfunkcje mogą być w związku z tym przeoczone.
Badania dodatkowe warto wykonać także w sytuacji, kiedy dolegliwości bólowe nie zmniejszają się pomimo leczenia zachowawczego. Dodatkowa diagnostyka jest także niezbędna, kiedy pojawiają się objawy neurologiczne tj. zaburzenie siły mięśniowej, zaburzenie czucia skórnego, znaczne podrażnienie nerwu kulszowego, skurcze mimowolne czy zespół ogona końskiego.
Objawy, które powinny zwrócić naszą szczególną uwagę, nazywamy czerwonymi flagami. Zaliczamy do nich:
Rodzaj badania zależy m.in. od wieku pacjenta, a także struktury kręgosłupa, którą chcemy zobrazować. U dzieci i młodzieży ból kręgosłupa jest objawem alarmującym i dużo częściej ma związek ze strukturą kostną. Może być wynikiem np. spondylolizy czy kręgozmyku, dlatego podstawą jest tu wykonanie zdjęcia RTG, ewentualnie tomografii komputerowej. W tym wieku dużo rzadziej spotykamy istotne patologie dysków międzykręgowych. Pamiętajmy, że są to pewne ogólne wytyczne. W mojej praktyce zawodowej spotkałam kilku bardzo młodych pacjentów około 15 roku życia, którzy zostali poddani zabiegowi discektomi odcinka lędźwiowego z powodu dyskopatii. Oczywiście są to bardzo rzadkie sytuacje, ale nie możemy ich wykluczyć. Dlatego dobór odpowiednich badań obrazowych wymaga wnikliwego badania i wizyty u specjalisty.
W przypadku osób w średnim wieku bóle pleców są związane przede wszystkim z patologiami dysków i stawów międzykręgowych, także z niestabilnością kręgosłupa. W takich przypadkach podstawą diagnostyki obrazowej jest MRI (rezonans magnetyczny), który najlepiej obrazuje strukturę dysku i jej położenie w stosunku do struktur nerwowych. RTG w przypadku tej grupy pacjentów pozwala wykluczyć pewne patologie i zobrazować strukturę kostną. Niestety w wielu przypadkach nie jest wystarczające, ponieważ zazwyczaj to nie struktura kostna jest problemem.
W przypadku pacjentów starszych najczęściej mamy do czynienia ze zmianami zwyrodnieniowo-wytwórczymi, stenozą kanału kręgowego, złamaniami kompresyjnymi a w niektórych przypadkach także nowotworami. U takich pacjentów podstawą jest RTG, często także MRI lub TK.
Oczywiście przypadek każdego pacjenta jest inny. W niektórych sytuacjach zalecamy także wykonanie dodatkowych badań krwi, USG jamy brzusznej, kolonoskopie, czy RTG stawu biodrowego. Wszystko zależy, co podejrzewamy na postawie badania klinicznego. Niestety możemy także spotkać przypadki, gdzie pomimo znacznego bólu lędźwi, żadne badania nie pokażą nieprawidłowości. Taka sytuacja ma miejsce np. w przypadku małych niestabilności kręgosłupa, fibromialgii i zaburzeń psychosomatycznych.
Jedna odpowiedź
Super