Poważne powikłania po operacji kręgosłupa występują rzadko
Większość pacjentów oczekujących na zabieg operacyjny odcinka lędźwiowego obawia się pewnych powikłań. Internet przepełniony jest opisami przypadków, gdzie operacja skończyła się niepowodzeniem. Niektórzy ze strachu przed skutkami ubocznymi rezygnują z zabiegu. Czy rzeczywiście operacja kręgosłupa jest tak niebezpieczna? Czy powikłania po operacji kręgosłupa są tak częste? Nie! Takie sytuacje zdarzają się, bardzo, naprawdę bardzo rzadko, a obecnie stosowane procedury są bezpieczne. Od kilkunastu lat mam kontakt z pacjentami po zabiegach w obrębie kręgosłupa i poważnych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu nie spotkałam jeszcze nigdy. Zdarzają się oczywiście drobniejsze skutki uboczne, ale z nimi lekarze potrafią sobie poradzić.
Oczywiście należy pamiętać, że operacja odcinka lędźwiowego to ostateczność. Zawsze staramy się zrobić wszystko, aby do niego nie doszło. Jeżeli jednak zabieg jest konieczny, niezbędny jest właściwy dobór techniki operacyjnej. Niewłaściwa metoda może być przyczyną pojawienia się skutków ubocznych. Bardzo ważna jest także ogólna ocena zdrowia pacjenta. Wiele różnorodnych chorób ogólnych może mieć wpływ na przebieg znieczulenia, a także gojenie rany pooperacyjnej. Jest to szczególnie ważne u osób po 60 roku życia, które bardzo często zmagają się z chorobami układu krążenia, cukrzycą, czy osteoporozą.
Możliwe powikłania po operacji kręgosłupa
Powikłania skórne
Obecnie stosowane procedury operacyjne są przeprowadzane z niezwykłą starannością, także w kontekście czystości pola operacyjnego. Dlatego poważne zakażenia okolicy operowanej to rzadkość. Niestety do infekcji może dojść nie tylko podczas samej operacji. Zakażenie może mieć również miejsce w przypadku pacjentów, u których z różnych powodów rana nie goi się prawidłowo Tak dzieje się np. u osób z cukrzycą, u których częściej obserwujemy tego typu powikłania. Symptomy infekcji występują zazwyczaj już pierwszych tygodniach po zabiegu. Warto zatem obserwować miejsce operowane, a w razie pojawienia się pewnych objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. W pierwszych dniach po zabiegu rana może być zaczerwieniona i lekko opuchnięta. Jeżeli jednak po zdjęciu szwów zauważycie znaczne zaczerwienienie, bolesność i tkliwość, zgłoście się do lekarza. Warto zauważyć także, że po zdjęciu szwów rana musi być zasklepiona, nie mogą wydobywać się z niej także żadne płyny. Co więcej, w przypadku infekcji miejsca operowanego mogą pojawić się dodatkowe objawy tj. podwyższona temperatura, bóle głowy i dreszcze. Oczywiście stan podgorączkowy w pierwszych dobach po zabiegu jest czymś naturalnym. Jeżeli temperatura rośnie lub utrzymuje się powyżej tygodnia, warto udać się do specjalisty.
Jednym z powikłań związanych z gojeniem blizny pooperacyjnej jest bliznowiec, czyli łagodny rozrost włóknisty skóry przypominający twardą narośl. Zwykle ma on gładką, lśniącą powierzchnię w kolorze ciemno różowym, brunatnym lub czerwonawym. Przyczyną bliznowca mogą być pewne tendencje genetyczne, kwestia techniki szycia rany, a także problemy z gojeniem blizny. Bliznowiec to nie tylko problem estetyczny, może ograniczać także ruchomość skóry i tkanek znajdujących się głębiej. Niestety usztywnienie tkanek miękkich może mieć wpływ na pojawienie się bólu pooperacyjnego. Nie zawsze jednak tak się dzieje. W wielu sytuacjach w wyniku właściwej rehabilitacji udaje się przywrócić elastyczność okolicy blizny. Czasami zrosty zdarzają się również w przypadku prawidłowych blizn, co także ma niewątpliwy wpływ na pojawienie się pewnych objawów.

Powikłania neurologiczne
Pacjenci oczekujący na zabieg najbardziej obawiają się pooperacyjnych uszkodzeń nerwów. Warto zaznaczyć, że w dzisiejszych czasach powikłania neurologiczne zdarzają się bardzo rzadko. Techniki operacyjne są naprawdę zaawansowane. Osobiście nie spotkałam takich przypadków i myślę, że są to sytuacje naprawdę sporadyczne. Warto zwrócić uwagę na inną kwestię. Często, pomimo wskazań do operacji pacjent rezygnuje z zabiegu, co zazwyczaj ma związek z obawą przed skutkami ubocznymi. Niestety takie postępowanie może nieść ze sobą konsekwencje. Jeżeli w wyniku ucisku korzeni nerwowych występuje znaczne osłabienie siły mięśniowej, zwlekanie z operacją może doprowadzić do trwałych uszkodzeń nerwów.
Pamiętajmy, że poprawa po operacji następuje stopniowo. Bardzo często w pierwszych tygodniach po zabiegu pojawia się ból pleców, utrzymuje się osłabienie siły mięśniowej i ból promieniujący do kończyny. Jest to jak najbardziej naturalne i najczęściej objawy ustępują w ciągu pierwszych tygodni. Dlaczego tak się dzieje? Zauważmy, że pacjenci dość często trafiają na zabieg operacyjny odcinka lędźwiowego w dość ciężkich stanach z niedowładami mięśni i mocnym bólem najczęściej na przebiegu nerwu kulszowego. Wszystkie objawy są wynikiem drażnienia korzeni nerwowych przez uszkodzony dysk i substancje zapalne pojawiające się w jego okolicy. Oczywiście im dłużej taki stan trwa, tym większe uszkodzenia w obrębie tkanki nerwowej. U większości pacjentów część objawów wycofuje się bezpośrednio po operacji, niestety nie u wszystkich. Jeżeli ucisk korzeni nerwowych trwał dłużej, potrzeba trochę więcej czasu na regenerację struktur nerwowych. W przypadku niektórych pacjentów wycofuje się ból i osłabienie mięśni, pozostaje jednak delikatne mimowolne drganie mięśni łydki.
Warto pamiętać, że bezpośrednio po operacji ból promieniujący do nogi może być nawet większy, co wynika z pojawienia się stanu zapalnego w okolicy operowanego dysku. Bóle pooperacyjne mogą mieć także związek z nagromadzeniem niewielkiej ilość krwi i powstania małego krwiaka w miejscu operowanym. Taki krwiaczek uciska korzeń nerwowym i także przez kilka dni po zabiegu może dawać objawy rwy kulszowej i bólu pleców. Nie jest to powikłanie groźne. Zazwyczaj dochodzi do naturalnego wchłonięcia krwiaka, a z dnia na dzień objawy ulegają wyciszeniu. Najczęściej pacjent dostaje leki przeciwzapalne, które mają zmniejszyć tego typu reakcje. Warto także zaznaczyć, że w przypadku znacznych uszkodzeń nerwów bóle w kończynach dolnych mogą wycofywać się bardzo długo, nawet do roku po zabiegu.
Dyskopatie nawrotowe
Discektomia kręgosłupa polega na usunięciu fragmentu dysku, który uciska na korzeń nerwowy. Niestety zdarzają się sytuacje, gdzie kilka miesięcy lub lat po zabiegu dochodzi do nawrotu dyskopatii na tym samym poziomie. Dlaczego tak się dzieje? Bardzo często nie mamy na to wpływu. Dysk jest na tyle słaby, że dochodzi do kolejnych uszkodzeń. Dyskopatie nawrotowe są dość częste, występują u 5-18% pacjentów w zależności od badanej populacji. Czasami w pierwszych latach po operacji pojawia się przepuklina na sąsiednich poziomach kręgosłupa. Takie sytuacje częściej mają miejsce w przypadku zabiegów ze stabilizacją odcinka lędźwiowego.
W kontekście dyskopatii nawrotowych bardzo ważnym elementem postępowania po operacji odcinka lędźwiowego jest rehabilitacja. Poza ćwiczeniami i pracą manualną istotne jest uświadomienie pacjenta, jakie obciążenie kręgosłupa w pierwszych tygodniach, czy miesiącach po zabiegu jest bezpieczne. Niestety w naszym kraju wielu pacjentów ma kontaktu z rehabilitantem, a lekarze nie zalecają rehabilitacji. Wielogodzinne przebywanie w pozycji siedzącej, dźwiganie oraz wykonywanie niewłaściwych ćwiczeń w pierwszych miesiącach po zabiegu może doprowadzić do dyskopatii nawrotowej.
Inne możliwe powikłania
Każdy zabieg chirurgiczny niesie ze sobą ryzyko pojawienia się pewnych powikłań ogólnoustrojowych. Jednym z nich jest zakrzepica żył, która jest dość groźnym powikłaniem zagrażającym zdrowiu. Do niedrożności żyły może dojść w wyniku predyspozycji genetycznych, ale także bezruchu. Dlatego tak ważna jest możliwa szybka pionizacja chorego po zabiegu. Jeżeli z różnych przyczyn pacjent musi leżeć dłużej, lekarze stosują pewną profilaktykę zmniejszającą ryzyko takich powikłań. Bardzo istotne są tu ćwiczenia aktywujące pacjenta w czasie leżenia, a także leki przeciwzakrzepowe.
Powikłania po operacji kręgosłupa mogą dotyczyć także uszkodzenia worka oponowego, który z kolei może doprowadzić o wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego. Skąd bierze się takie powikłanie? W rzadkich przypadkach worek oponowy może być połączony zrostami z przepukliną dysku, może także być delikatnie przez niego naruszony. W takiej sytuacji w trakcie operacji może dojść do niezamierzonego uszkodzenia i wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego. Wczesne wykrycie takiego powikłania jest bardzo ważne, ponieważ brak leczenia może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Leczenie polega na kilkudniowym leżeniu, co pozwala na zrost worka oponowego. Czasami lekarze zakładają drenaż, a w rzadkich przypadkach konieczny jest zabieg zamknięcia worka oponowego.

Powikłania po stabilizacji kręgosłupa
Warto także powiedzieć o dodatkowych powikłaniach, jakie mogą wystąpić po operacji związanej ze wstawieniem implantu i stabilizacji międzytrzonowej. Tego typu zabiegi są poważniejsze i bardziej rozległe niż mikrodiscektomia. Jednym z możliwych powikłań jest tu brak zrostu implantu. Na szczęście są to sytuacje bardzo, bardzo rzadkie, występują raczej tylko u osób starszych. Taka sytuacja najczęściej ma związek z obluzowania śrub, których zadaniem jest stabilizacja implantu. Jeżeli do obluzowania dojdzie w pierwszych miesiącach po zabiegu, gdzie nie mamy jeszcze zrostu, może dojść do przesunięcia implantu. W późniejszym etapie, kiedy pojawia się pełen zrostu implantu z kością, obluzowanie śrub nie wpływa na stabilność implantu. Warto zaznaczyć, że nieprawidłowo położone śruby mogą mieć także wpływ na drażnienie korzenia nerwowego i promieniowania bólu do kończyny dolnej.
Problemy z obluzowaniem śrub i przemieszczaniem implantu są bardzo rzadkie. Dużo częściej spotykamy jednak inne powikłania związane z wtórnym przeciążeniem innych obszarów kręgosłupa. Pamiętajmy, że stabilizacja powoduje ograniczenie ruchomości danego segmentu. Niestety taka sytuacja może doprowadzać do nadruchomości sąsiednich segmentów i pojawienie się dyskopatii na innych poziomach. Warto zaznaczyć, że takie powikłania częściej spotykamy u osób młodszych, gdzie kręgosłup jest bardziej mobilny.
Podobał Ci się artykuł? Udostępnij go proszę na Facebooku!

Ewelina Prekiel
Jestem fizjoterapeutką, której pasją jest ortopedia i wszystko, co związane z narządem ruchu. Inspiracją do pisania artykułów są moi pacjenci, ich codzienne problemy i pytania. Staram się w przystępny sposób wyjaśnić zagadnienia medyczne, zawsze w oparciu o najnowsze doniesienia naukowe i własne doświadczenia.
Witam.
Moja mama jest niecały rok po operacji endoskopowej stenozy kręgosłupa lędźwiowego. Bóle w nodze i kręgosłupie ustawały po około 3 miesiacach po czym zaczęła rehabilitację miesięczną lecz bóle wróciły. Mama wykonywała zalecone ćwiczenia, ale miała czasami problem z ich wykonywaniem. Coś jest nie tak, że po tak długim czasie rekonwalescencji nadal odczuwa ból. Co może być tego przyczyną? Proszę o odpowiedź.
Witam,
Zalecałabym wykonanie kontrolnych badań obrazowych. Nawrót dolegliwości bólowych może mieć szereg przyczyn, ale bez badania klinicznego i kontrolnych badań obrazowych trudno cokolwiek powiedzieć.
Pozdrawiam
Ewelina Prekiel
Witam jam ma to samo jestem po 3 operacjach i czek mnie 4 bol nie samowity nie moge na nogi chodzic niech sie pani odezwie do mnie porozmawiamy
Dzień dobry jestem otwarty operacji kręgosłupa lędźwiowego pierwsza operacja była zrobiona źle przez pomyłkę jak mnie położono na stole to się lewa strona zrobiła trawą i wycięto zdrowy odcinek. Późniejszym czasie nastąpiłby jeszcze dwie operacje, a dwa i pół miesiąca temu miałem czwartą operację miesiąc po operacji jeszcze było dobrze odczuwałem wszystkiego ale po półtora miesiąca zaczął zanikać apetyt na seks w tej chwili w ogóle nie mam apetytu na seks co się stało Nie wiem może mi pani odpowiedzieć czy to jest normalne czy zostało coś uszkodzone Pozdrawiam Marek.
Witam Panie Marku,
Określenie „apetyt na seks” jest trochę ogólne. Proszę napisać maila przez formularz kontaktowy na stronie.
Pozdrawiam
Ewelina Prekiel
Bardzo ciekawy artykuły. Jestem po drugiej operacji kręgosłupa lędźwiowego . Zrobiłam kontrolny rezonans i martwi mnie trochę wynik . Czy Pani by mi coś o nim powiedziała? Zwłaszcza co to są te zmiany i pasma włókniste? Na poziomie L2-L3 widoczne zmiany włókniste do przodu od worka oponowego oraz rozlane zmiany otaczające włókna lewego nerwu rdzeniowego L2 . Na poziomie L4-S1 do stożka rdzenia przylegają liczne pasma włókniste prowadzące do obniżonego położenia stożka rdzenia na poziomie L5 po stronie lewej. Następnie zmiany włókniste otaczają nici ogona końskiego,które pociągane są na stronę lewą. Co oznacza ten opis chociaż tak mniej więcej. ?
Pani Elwiro napiszę maila
Witam. Mam 28 lat. W 2009 roku miałam stabilizację kręgosłupa 8 śrubami i implantacje odcinka l4. Nie miałam żadnej rehabilitacji nigdy. W 2011 r podjęłam pracę na około 6 msc potam okazalo się że jestem w ciąży. W 2012 r urodziłam dziecko naturalnie, lekarze twierdzili że kręgosłup nie bierze udziału w porodzie. Nigdy nie miałam żadnych problemów bólowych. Następnie w 2018r urodziłam drugie dziecko też naturalnie. Tutaj po porodzie jakiś czas miałam problem ze wstawanie z łóżka. Czułam ból i blokadę i musiałam się turlać na bok żeby wstać. Minęło po około miesiącu. Obecnie jestem znowu w ciąży. 10 tydzień. Od paczatku mam jakieś bóle w tym operowanym odcinku. Obecnie przy ubieraniu skarpetek zabolało mnie tak że nie mogła wstać. Lewy bok leczonegi odcinka. Jak ruszam szyja góra dół czuje ból. Nie jest silny ale jest. Jak leżę również boli mnie ten bok. Martwię się strasznie. Miałam robić rtg kręgosłupa ale pech chciał ze dowiedzialam się o ciąży. Co robić co myśleć… Co począć… 🙄 Czy c
Obecną ciąża może zagrazac mojemu zdrowiu?
Witam,
Po tak krótkim opisie ciężko mi odpowiedzieć na Pani pytania. Proszę na początku udać się do dobrego ortopedy lub neurochirurga, który po wnikliwym badaniu klinicznym zdecyduje, czy Pani obecny stan jest przeciwskazaniem do porodu naturalnego.
Pozdrawiam
Jestem już rok po operacji kręgosłupa lędzwiowego.Przepuklina dysku z uciskiem na nerw kulszowy.Odcinek l4 l5 S1 lewostronny.Czuję się gorzej niż przed operacją.Ból kulszowy nie zniknął,bardziej odczuwam ból w dole kręgosłupa.Rezonans kontrolny wykazał wyciszanie choroby.Do tego doszła wypuklina dysku prawostronna z uciskiem na korzenie nerwowe na tym samym odcinku.Tracę nadzieję na jaką kolwiek poprawę.
Dzień dobry. Jestem już prawie 8 miesięcy po stabilizacji l3-l4 z implantem między trzonowym. Nadal mam bóle w tym odcinku, jakby z prawej strony i dretwienie prawej nogi. Wydaje mi się ze nawet bardziej niż przed operacja. Szczególnie jak pracuję na ciagniku 2-3 godziny dretwienie się nasila. I syrasznie nieprzyjemne drażniące uczucie. CZY TO MINIE? Czy mam sie czego obawiać?
Witam,
Niestety nie jestem w stanie odpowiedzieć na Pana pytanie, ponieważ nie znam przypadku. Po 8 miesiącach objawy na pewno nie powinny być większe niż przed operacją. Przyczyny utrzymującego bólu mogą być różnorodne. Aby je określić, musiałabym znać więcej szczegółów, zbadać Pana i zobaczyć aktualne zdjęcia obrazowe.
Pozdrawiam
Ewelina Prekiel
Witam
Jestem po stsbilixacji kręgosłupa ledzwiowego – sruby 8szt i dwa prety.
Jestem juz rok. Czy moge próbować wprowadzac rehabilitacne?
Jak najbardziej jest to wskazane.
Bardzo ciekawy i pocieszający artykuł. Jestem tydzień po mikrodiscektomii kręgosłupa na wysokości L4-L5. Było poszerzanie kanału kręgowego + przepuklina + wycinanie części krążka międzykręgowego. Rozumiem, że parystezje do kończyn dolnych i pośladków, które cały czas mam, mają prawo jeszcze występować? Silny ból pojawia się przy kichaniu i kaszleniu. Pan Doktor stwierdził dodatkowo, że prawdopodobnym jest powstanie krwiaka w loży pooperacyjnej, który powoli powinien ustępować. Bóle się wahają, raz boli mocniej, raz słabiej. Czy powinienem się bardzo martwić? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Witam,
Objawy, które Pan opisują jak najbardziej mają prawo występować.
Pozdrawiam