Kiedy pacjenci dowiadują się, że w dzieciństwie przebyli chorobę Scheuermanna, często są przerażeni. Na szczęście zazwyczaj bezpodstawnie. Jeżeli badania obrazowe przypadkowo wykazały przebycie Scheuermanna, a pacjent nie odczuwa dolegliwości bólowych i nie obserwujemy znacznego zwiększenia kifozy piersiowej, prawdopodobnie choroba nie spowodowała znaczących zmian w kręgosłupie. Czym jest więc ta dość groźnie brzmiąca choroba Scheuermanna? Jest to pewne zaburzenie, które rozwija się w okresie wzrostu człowieka, gdzie w mniejszym lub większym stopniu dochodzi do klinowatego kształtu kręgów. Takie zniekształcenie może być niewielkie, praktycznie niezauważalne, jak i znaczne, doprowadzające do zwiększenia kifozy piersiowej. No dobrze, ale dlaczego u niektórych jeden lub więcej kręgów ma odmienny kształt? Najprawdopodobniej główną rolę grają tu czynniki genetyczne. Nie bez znaczenia są także nadmierne obciążenia kręgosłupa w okresie wzrostu kostnego.

Więcej podstawowych informacji na temat Scheuermanna znajdziecie w moim poprzednim artykule.

Choroba Scheuermanna u dorosłych- 5 pytań od pacjentów

W dzisiejszym artykule chciałabym odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań, które dostaje od Was w związku z chorobą Scheuermanna:

1. Czy choroba Scheuermanna może pojawić się dopiero w wieku 20-30 lat?

Nie! Choroba Scheuermanna rozwija się w okresie wzrostu młodego człowieka. Może doprowadzić do nieprawidłowego klinowatego kształtu kręgu, który wpływa na zmianę wyglądu kręgosłupa. W wyniku zmiany kształtu jednego lub kilku kręgów w odcinku piersiowym może dojść do zwiększenia kifozy piersiowej, czyli charakterystycznego zaokrąglenia pleców. Zmiana kształtu kręgu pozostaje z pacjentem oczywiście już na zawsze, tak jak inne “ślady”, które pozostawia po sobie Scheuermann. Jednym z nich są guzki Schmorla.

Ze względu na fakt, że choroba nie zawsze powoduje dolegliwości bólowe, część pacjentów dowiaduje się zatem o niej dopiero w wieku dorosłym. Niejednokrotnie “ślady po Scheuermannie” są przypadkowym znaleziskiem na badaniach obrazowych. Część osób już w dzieciństwie odczuwało ból odcinka piersiowego, jednakże dolegliwości nie były na tyle silne, aby skłoniły rodziców do konsultacji z ortopedą.

2. Nigdy nie odczuwałem bólu kręgosłupa piersiowego. Przypadkowo podczas badania RTG całego kręgosłupa lekarz stwierdził przebycie choroby Scheuermanna w wieku dziecięcym. Czy powinienem się martwić?

Tak jak pisałam wcześniej, zmiany, które obserwujemy w badaniach obrazowych wskazujące na przebycie choroby Scheuermanna, niejednokrotnie są dla nas NIEISTOTNE KLINICZNIE. W wielu przypadkach zmiana kształtu kręgu jest na tyle niewielka, że w żaden sposób nie wpływa negatywnie na zdrowie kręgosłupa. W przypadku niewielkiego zklinowacienia kręgu kifoza piersiowa może być niezmieniona. Część pacjentów dorosłych nie jest zatem świadoma przebycia Scheuermanna.

Z drugiej zaś strony należy pamiętać, że u części osób Scheuermann doprowadza do większych zmian w kręgosłupie. Krąg przyjmuje postać wyraźnego klina, kifoza staje się znacznie zwiększona, plecy i klatka piersiowa sztywna. W konsekwencji choroba Scheuermanna u dorosłych może mieć wpływ na uszkodzenie stawów i dysków międzykręgowych w odcinku piersiowych. Tego typu zmiany mogą powodować dolegliwości bólowe.

Żeby odpowiedzieć zatem na pytanie, które zadał pacjent, należałoby bardzo dokładnie przeanalizować problem konkretnej osoby. Pytanie, czy pacjent zmaga się z dolegliwościami pochodzącymi z odcinka piersiowego? Czy choroba Scheuermanna wpłynęła na znaczne zniekształcenie kręgosłupa? Jeżeli nie, nie ma podstaw do obaw. Każdy przypadek należy jednak skonsultować ze specjalistą.

3. Czy guzki Schmorla w odcinku piersiowym są niebezpieczne?

Guzki Schmorla są charakterystycznym wypukleniem części dysku w stronę trzonu kręgu. Jedną z częstszych przyczyn ich powstawania jest zaburzenie wzrostu trzonów kręgów, które występuje w chorobie Scheuermanna. Najczęściej znajdujemy je na badaniach obrazowych odcinka piersiowego, rzadziej w odcinku lędźwiowym. Jeżeli są małe i dodatkowo nie obserwujemy znacznych zmian degeneracyjnych w obrębie kości i dysku, nie są czymś niepokojącym. Okazuje, że takie niewielkie zmiany występują wg niektórych autorów nawet u większej części społeczeństwa. Jeżeli są znaczne, mogą dotykać do szpiku kostnego kręgu, co u niektórych wywołuje okresowy stan zapalny. Liczne i duże guzki Schmorla mogą świadczyć o zaawansowanych Scheuermannie. Często współistnieją ze znacznymi zmianami degeneracyjnymi kręgosłupa piersiowego. Guzki Schmorla mogą także pojawić się w wyniku urazu lub wykonywania ciężkiej pracy fizycznej w okresie wzrostu.

Podsumowując, same guzki Schmorla są wyłącznie informacją, że pacjent doświadczył pewnych zaburzeń wzrostowych kości w wyniku choroby Scheuermanna, lub kręgosłup poddawany był zbyt dużym obciążeniom we wczesnej młodości. Same w sobie nie są niebezpieczne, nie ulegają pogorszeniu w wieku dorosłym. Ich wielkość, a także współistniejące zmiany w kręgosłupie są dla nas bardzo ważną informacją, co do stanu kręgosłupa piersiowego.

4. Wykryto u mnie chorobę Scheuermanna. Mam 25 lat. Czy muszę zrezygnować z ćwiczeń na siłowni?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie, po pierwsze musimy ocenić konkretną sytuację pacjenta. Podstawowe kwestia; czy choroba Scheuermanna doprowadziła do zniekształcenia kręgosłupa? Jeśli tak, to jak dużego? Czy w konsekwencji pacjent zmaga się ze znacznym uszkodzeniem dysku lub zmianami zwyrodnieniowymi? Czy pojawiają się bóle odcinka piersiowego, dolegliwości promieniujące w stronę klatki piersiowej, łopatek, okolicę serca? Pacjenci, którzy przebyli Scheuermanna, powinni zgłosić się do fizjoterapeuty w celu skonsultowania wszelkich wprowadzanych ćwiczeń. Jeżeli choroba jest przypadkowym znaleziskiem i nie ma wpływu na 1) ZNACZNE ZWIĘKSZENIE KIFOZY PIERSIOWEJ, 2)DOLEGLIWOŚCI BÓLOWE POCHODZĄCE Z ODCINKA PIERSIOWEGO, w takim pacjent nie musi rezygnować z codziennej aktywności fizycznej, także z treningu siłowego.

W innych sytuacjach wszelkie wprowadzane ćwiczenia powinny być skonsultowane ze specjalistą. Choroba Scheuermanna u dorosłych może mieć wpływ na nieprawidłowe stereotypy ruchowe, dlatego wszelkie ćwiczenia na siłowni powinny być wykonywane pod nadzorem specjalisty, szczególnie w początkowym etapie treningów.

5. W wyniku choroby Scheuermanna mam zaokrąglone plecy. Czy w wieku dorosłym kifoza może się zwiększyć?

Kształt krzywizny naszego kręgosłupa zależy głównie od czynników genetycznych. Możecie zaobserwować pewne podobieństwa co do wyglądu kręgosłupa u członków Waszej rodziny. Choroba Scheuermanna może mieć także istotny wpływ na ukształtowanie kifozy piersiowej, co w konsekwencji doprowadza także do zwiększenia innych krzywizn kręgosłupa. Należy jednak pamiętać, że po zakończeniu wzrostu kostnego, kształt kręgosłupa nie ulega już znacznym zmianom. W wieku dorosłym może dojść do nieznacznego zwiększenia kifozy piersiowej, co najczęściej ma związek z brakiem ruchu, wielogodzinnym siedzeniu w niezmiennych pozycjach, czy z czynnikami psychologicznymi wpływającymi na częste garbienie. Jeżeli jednak pacjent dba o ergonomię pracy i odpowiednią dawkę aktywności fizycznej, kręgosłup postawa nie powinna się zmienić w życiu dorosłym. Zwiększenie kifozy piersiowej częściej ma miejsce w wieku starszym. Jest to niejednokrotnie związane z innymi chorobami np. neurologicznymi, osteoporozą i złamaniami w obrębie kręgosłupa.