Jeżeli otworzycie szeroko usta i spojrzycie w lustro, po tylno-górnej stronie gardła zauważycie charakterystyczną wypustkę- to właśnie języczek podniebienny (z łaciny uvula). Jest to bardzo elastyczna struktura, która delikatnie porusza się głównie w kierunku przednio-tylnym podczas mówienia, czy przełykania. Możliwość ruchu zapewnia mu mięsień języczka, który unerwiony jest przez nerw błędny. Wszystkie te podstawowe informacje anatomiczne są bardzo ważne, ponieważ dzięki nim zrozumiecie związek pomiędzy odchyleniem języczka a dysfunkcją odcinka szyjnego. Co warto wiedzieć, nerw błędny to bardzo pokaźna struktura rozpoczynająca się od struktur mózgowia a kończąca w narządach wewnętrznych. Ze względu na położenie nerwu błędnego w pobliżu górnych kręgów szyjnych, to właśnie dysfunkcje tego rejonu mogą powodować jego zaburzenia. Więcej na ten temat przeczytacie w moim poprzednim artykule.
Warto także dodać, że w spoczynku języczek podniebienny powinien być ustawiony w miarę na środku jamy ustnej, zwisając swobodnie w dół. Nie powinien także zbaczać znacznie na jedną stronę w trakcie mówienia, czy jedzenia. Jeżeli języczek jest znacznie odchylony na którąś ze stron, z pewnością jest to sytuacja alarmująca.
Podejrzewam, że większość z nas nie zdaje sobie sprawy, jak ważne funkcje pełni języczek podniebienny. Podczas jedzenia unosi się wraz z podniebieniem miękkim, dzięki czemu dostęp z jamy ustnej do jamy nosowej zostaje zablokowany. Jest także ważny dla funkcji mowy, wspomaga wymaganie niektórych głosek np. “R”. Co więcej, tworzy barierę przed wirusami, oraz produkuje ślinę, zapewniając odpowiednie środowisko jamy ustnej.
Kiedy odchylenie języczka podniebiennego jest dla nas niepokojące? Na pewno w sytuacji, gdy w znacznym stopniu zbacza na jedną stronę. Warto wiedzieć, że mniejsze odchylenia języczka mogą występować u zupełnie zdrowych ludzi i nie świadczą o żadnej dysfunkcji. Co więcej, często odchylenie nie jest widoczne w spoczynku, ale w momencie aktywacji mięśnia języczka np. w trakcie mówienia. Najlepszym sposobem obserwacji położenia języczka jest więc poproszenie pacjenta o otworzenie ust i mówienie “aaaaaaa”. Sygnałem wyjątkowo alarmowym jest sytuacja, gdy odchyleniu języczka towarzyszą objawy neurologiczne np. niedowład mięśni, drętwienie pewnych części ciała, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia itp. Niestety w takiej sytuacji możemy mieć do czynienia z poważnymi dysfunkcjami, chorobami neurologicznymi, a nawet udarem mózgu.
W dzisiejszym wpisie chciałabym jednak skupić się na innej dysfunkcji, która może doprowadzić do odchylenia języczka, a mianowicie; niestabilności czaszkowo-szyjnej, głównie pomiędzy pierwszym a drugim kręgiem szyjnym. Kiedy mówimy o niestabilności? W sytuacji, gdy dany krąg porusza się w zbyt dużym zakresie, często w kierunku, w którym nie powinien się przemieszczać. W przypadku górnych segmentów szyjnych niestabilność spowodowana jest uszkodzeniem czy rozciągnięciem więzadeł tego rejonu. Nadmierna ruchomość kręgów najczęściej pojawia się po urazach odcinka szyjnego, u pacjentów z wiotkością stawów (np. w przypadku Zespołu Ehlersa-Danlosa), czy u osób z Zespołem Downa.
Niestety coraz częściej w mojej praktyce zawodowej spotykam pacjentów, u których ciężko wychwycić przyczynę pojawienia się niestabilności. W niektórych przypadkach możemy mieć do czynienia z pewnymi predyspozycjami genetycznymi związanymi z budową górnych segmentów szyjnych. Lekarze zwracają również uwagę na wielogodzinne używanie smartfonów, czyli długotrwałe siedzenie ze zwieszoną głową. Taka pozycja ma bardzo niekorzystny wpływ na odcinek szyjny, także więzadła stabilizujące poszczególne segmenty.
Jeżeli podejrzewacie więc niestabilność górnych segmentów szyjnych u siebie lub swoich bliskich, możecie zajrzeć do gardła i ocenić ustawienie języczka podniebiennego. Jego odchylenie może wskazywać na dysfunkcję nerwu błędnego spowodowanego nadruchomością kręgów. Nie jest to jednak objaw decydujący. W przypadku niestabilności górnych segmentów odcinka szyjnego nie zawsze dochodzi do podrażnienia nerwu błędnego i odchylenia języczka. Aby postawić ostateczną diagnozę, należy przeanalizować objawy, wykonać badanie odcinka szyjnego i przeanalizować badania obrazowe.
6 odpowiedzi
Jaką diagnostykę przeprowadzić w sytuacji asymetrycznego migdała i odchylonego języczka u 4-latki? Mam nawet wrażenie, że języczek przyklejony jest do tego powiększonego migdałka. Migdał powiększony jest już od dłuższego czasu, aktualnie jest chrypa i kaszel, więc zaczęłam tam częściej zaglądać.
A co jeśli ten języczek jest przyklejony?
Witam właśnie zauważyłam u swojej 2 letniej córeczki odchylony języczek, może być tak że ma to od urodzenia? czy coś się zaczyna dziać?
Tak. Możliwe jest odchylenie bez patologii.
Pozdrawiam
Martwię się że może to być coś poważnego ale raz mam refluks dwa problem z odc szyjnym parę przepuklin na samym tym odc
Ja mam od jakiegoś czasu takie “odchylenie”