Przyczyny rwy kulszowej

Rwa kulszowa powoduje ból promieniujący po tylnej stronie kończyny dolnej. W Internecie możecie znaleźć bardzo wiele przyczyn podrażnienia nerwu kulszowego, na szczęście ponad 95% przypadków jest związana ze stanem zapalnym w kręgosłupie. Żeby zrozumieć mechanizm powstawania bólu, warto poznać odrobinę anatomii. Nerw kulszowy tworzą gałęzie wychodzące właśnie z kręgosłupa, dokładnie z ostatnich poziomów odcinka lędźwiowego: częściowo L4, L5 i krzyżowego S1, S2, S3. W sytuacji, gdy dochodzi do stanu zapalnego, najczęściej w wyniku stanu zapalnego okolicy dysku międzykręgowego, może dojść do podrażnienia nerwu. Ze względu na fakt, że nerw kulszowy wędruje po tylnej stronie uda aż do stopy, w przypadku jego ucisku możemy odczuwać ból kończyny dolnej. W takiej sytuacji próba rozciągnięcia mięśni tylnej strony uda może nasilać dolegliwości.

Rwa kulszowa może pojawiać się także w przypadku podrażnienia nerwu poza kręgosłupem. Ucisk może być spowodowany przez napięcie położonych w jego okolicy tkanek miękkich. Jednym z mięśni, który teoretycznie wpływa na ucisk nerwu kulszowego, jest mięsień gruszkowaty. W praktyce nie są to sytuacje częste, a ból w okolicy mięśnia gruszkowatego częściej jest wtórny do stanu zapalnego w kręgosłupie. Rzadsze przyczyny podrażnienia nerwu kulszowego to: blizny po urazach mięśni lub blizny pooperacyjne, torbiele, guzy i choroby metaboliczne. Oczywiście są to sytuacje dużo rzadsze, niemniej jednak musimy o nich pamiętać. Szczególnie u pacjentów, którzy cierpią z powodu rwy wiele miesięcy, a leczenie zachowawcze nie przynosi poprawy. W takich przypadkach warto zwrócić uwagę na tzw. czerwone flagi, czyli objawy alarmowe, które mogą świadczyć o różnych dość groźnych chorobach czy schorzeniach.

Każdy pacjent z rwą kulszową powinien mieć przeprowadzone badanie kliniczne przez lekarza czy fizjoterapeutę. Na podstawie odpowiednich testów możemy stwierdzić, czy ból kończyny dolnej rzeczywiście wynika ze stanu zapalnego nerwu. Jest to niezwykle ważne, ponieważ badania obrazowe nie zawsze pokazują rzeczywiste źródło bólu. Ból promieniujący po tylnej stronie uda może pochodzić także z innych struktur np. mięśni i ścięgien. Warto także zwrócić uwagę na dysfunkcje stawu krzyżowo-biodrowego, które teoretycznie mogą wywołać ból przeniesiony do kończyny dolnej. Nie są to jednak sytuacje częste i częściej mają związek z objawami pojawiającymi się po urazach.

Przyczyną dolegliwości pośladka, tylnej strony uda i podudzia mogą być tzw. bóle przeniesione z kręgosłupa. W takiej sytuacji nie mamy bezpośredniego podrażnienia nerwu, a ból pojawia się jako konsekwencja znacznego i często długotrwałego stanu zapalnego np. w okolicy dysku. Korzenie nerwowe nie są bezpośrednio uciskane w kręgosłupie, niemniej jednak pacjent odczuwa ból nogi. Dlaczego? Takie objawy mają związek z dość skomplikowanymi reakcjami w rdzeniu kręgowym, które powodują przenoszenie impulsów na inne jego rejony i wywołaniu bólu kończyny dolnej. Ból przeniesiony często pojawia się u osób, które dość długo zmagają się z dolegliwościami w obrębie kręgosłupa.

Rwa kulszowa- dlaczego ból jest tak silny?

Rwa kulszowa potrafi być bardzo bolesna. Czasem dolegliwości pojawiają się niespodziewanie np. w czasie gwałtownego skłonu, dźwignięcia. Dolegliwości mogą nasilać w miarę upływu dnia, co jest związane z rozwojem stanu zapalnego. Niektórzy mówią, że objawy rwy kulszowej to jedne z najsilniejszych dolegliwości, jakie odczuwali w życiu. Nic dziwnego. Bezpośrednie podrażnienia nerwów z natury są bardzo bolesne. Co więcej, nerw kulszowy jest najgrubszym nerwem o przekroju aż 1,5 cm, dlatego nawet niewielki jego ucisk może być naprawdę dotkliwy.

Jak już wiemy, najczęściej rwa kulszowa wynika ze stanu zapalnego toczącego się w kręgosłupie. Jeśli spojrzymy na pacjentów przed 60 rokiem życia, zdecydowanie częściej spotkamy tu dyskopatie, czyli uszkodzenia krążka międzykręgowego. Warto zaznaczyć, że takie zmiany są bardzo powszechne. Praktycznie nie spotkacie osoby dorosłej z zupełnie „zdrowymi dyskami”. Kiedy dochodzi do kolejnego mikrouszkodzenia w obrębie dysku, może wytworzyć się stan zapalny. Kwestia pojawienia się ucisku nerwu kulszowego zależy od budowy kręgosłupa pacjenta. U niektórych przestrzeń otworu międzykręgowego lub kanału kręgowego jest nieco węższa z natury. W takiej sytuacji nawet przy niewielkim stanie zapalnym w obrębie dysku dużo szybciej dojdzie do podrażnienia nerwu.

Kiedy pojawia się podrażnienie nerwu kulszowego, ciężko jest funkcjonować tak, aby nie wywoływać jego pociągania. Każdy ruch sprawia ból, co uniemożliwia praktycznie większość codziennych czynności. Wszystko to powoduje, że rwa kulszowa u niektórych pacjentów jest bardziej dotkliwa niż rwa ramienna. Zwróćmy uwagę na jeszcze jedną sprawę. W wyniku znacznego stanu zapalnego i podrażnienia struktur nerwowych w kręgosłupie dochodzi do jeszcze jednej reakcji, a mianowicie zwiększenia napięcia mięśniowo-powięziowego okolicy kręgosłupa, miednicy i kończyn dolnych. W konsekwencji pacjent odczuwa sztywność i ból mięśni. Co więcej, zwiększenie napięcia mięśni wpływa dodatkowo na blokowanie nerwów i powoduje zaostrzenia rwy kulszowej.

O sposobach walki z rwą kulszową przeczytacie w moim kolejnym artykule.