Ból żuchwy- skąd może pochodzić?

Kiedy odczuwamy ból żuchwy, zazwyczaj pierwsze, co przychodzi nam do głowy to wizyta u dentysty. Dolegliwości tego obszaru zazwyczaj kojarzymy z problemami stomatologicznymi, podczas gdy ich przyczyną mogą być także inne choroby lub dysfunkcje. Ból żuchwy może być spowodowany schorzeniami ortopedycznymi, neurologicznymi, a nawet kariologicznymi. Jest to przecież obszar bogato unerwiony, umiejscowiony w niedalekiej odległości od szyi, głowy…. a przede wszystkim stawu skroniowo-żuchwowego. To właśnie o nim przeczytacie w dzisiejszym artykule. Ten niewielki staw jest położony niedaleko ucha, po bocznej stronie twarzy. Okazuje się, że jego dysfunkcje są częstą przyczyną nie tylko bólu żuchwy, ale także głowy, twarzy, odcinka szyjnego, a także zwiększonego napięcia okolicznych tkanek miękkich.

Jak rozpoznać dysfunkcję stawu skroniowo-żuchowego?

Najczęstsze objawy

W dzisiejszym artykule chciałabym opisać najczęstsze objawy dysfunkcji stawu skroniowo- żuchwowego. Często są one tak niespecyficzne, że pacjent odwiedza wielu specjalistów, zanim znajdzie przyczynę swoich dolegliwości. Możemy wymienić 5 typowych symptomów, które mogą świadczyć o dysfunkcji tego stawu:

1. Ból w okolicach stawu skroniowo-żuchwowego, często rozchodzący się na różne obszary szczęki, skroń, ucho, a nawet szyję
2. Bóle głowy, które najczęściej lokalizują się w obrębie skroni
3. Słyszalne dźwięki podczas pracy stawu, czyli w trakcie otwierania i zamykania ust. Mogą to być głośne trzaski, uczucie przeskakiwania, ale także trzeszczenie.
4. Problem z pełnym otwieraniem ust, uczucie przyblokowanie żuchwy
5. Nagłe zablokowanie szczęki w trakcie szybkiego otwarcia ust

Dodatkowe objawy- inne objawy bólowe

Powyższe 5 objawów to najczęstsze objawy dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Niestety symptomy nie zawsze są tak oczywiste, a pacjent może zmagać się z różnymi innymi mniej specyficznymi dolegliwościami. Jednymi z częstszych są bóle w innych obszarach głowy i twarzy, pojawiające się w wyniku podrażnienie nerwu trójdzielnego lub twarzowego. Warto także wspomnieć o bólach odcinka szyjnego, który jest bezpośrednio połączony ze stawem skroniowo-żuchwowym. Zauważcie, że schorzenia kręgosłupa to obecnie prawdziwa plaga. Bardzo często ból żuchwy pojawia się po urazach odcinka szyjnego np. po wypadkach komunikacyjnych. Może być także związany z długim siedzeniem, szczególnie z głową wysuniętą do przodu. Z drugiej strony, pierwotne dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego mogą wywoływać dolegliwości bólowe szyi. Mówiąc prościej, początkowo pojawia się zaburzenie w obrębie żuchwy, a ból szyi jest reakcją wtórną. Więcej na ten temat przeczytacie w moim kolejnym artykule.

Dodatkowe objawy- szumy uszne

Dodatkowy objaw, który może pojawić się w wyniku dysfunkcji stawu skroniowo-żuchowego to szumy uszne, których leczenie to prawdziwe wyzwanie dla współczesnej medycyny. Staw skroniowo-żuchwowy może mieć pewien wpływ na szumy, niemniej jednak nie są to sytuacje bardzo częste i mam wrażenie, że zbyt wielu specjalistów przecenia ten związek. Zwróćmy uwagę, że główną przyczynę szumów usznych upatruje się w zaburzeniach adaptacji ośrodkowego układu nerwowego w przypadku tzw. ubytku słuchu. Mówiąc prościej, w sytuacji uszkodzenia słuchu nasz układ nerwowy stara się skompensować ubytek, zwiększając pracę nieuszkodzonych synaps. Niejednokrotnie taki ubytek słuchu jest niewielki i niezauważalny przez pacjenta. Więcej na ten temat przeczytacie w moim wcześniejszym artykule.

Jaką rolę w etiologii szumów usznych może odgrywać zatem staw skroniowo-żuchwowy? Ma to związek z pewnymi połączeniami anatomicznymi pomiędzy uchem a stawem. Z drugiej strony, zwiększone napięcie w rejonie żuchwy bardzo często jest wtórne i wynika z uszkodzeń nerwu słuchowego. Tak jak pisałam wcześniej, ubytek słuchu jest dla naszego układu nerwowego sytuacją alarmową, w wyniku której może pojawić się szum uszny, ale także zwiększenie napięcia w obrębie mięśni głowy i szyi. Jest to pewien mechanizm obronny, którego celem jest lepsza kontrola przestrzeni.

Warto także zaznaczyć, że szumy uszne wynikające z dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego zazwyczaj pojawiają się razem z wrażeniem zatkanego ucha. Często mają także zmienne natężenie, ulegają zwiększeniu lub wyciszeniu pod wpływem różnych czynników. Dużo rzadziej wywołują piski, z którymi zazwyczaj zwracają się do nas pacjenci.

Ból żuchwy nasilający się w czasie stresu

Bóle stawu skroniowo-żuchwowego bardzo często mają związek ze stanem psychicznym pacjenta. Zaciskanie szczęki, zgrzytanie zębami, szczególnie w czasie snu to pewna reakcja stresowa naszego organizmu. Człowiek zachowuje się podobnie jak zwierzęta, reaguje napięciem okolicy żwaczy na zagrożenie. W wyniku takich mechanizmów pojawia się przeciążenie stawu skroniowo-żuchwowego i napięcie okolicznych mięśni. Możecie zaobserwować zatem zwiększenie dolegliwości bólowych żuchwy, a także bólów głowy, czy szumów usznych właśnie w okresie zwiększonego stresu.

W terapii stawów skroniowo-żuchwowych niezwykle istotna jest zatem całościowa ocena pacjenta. Dolegliwości bólowe tej okolicy są bardzo złożone, często wymagają współpracy wielu specjalistów. Niejednokrotnie konsultujemy pacjentów z logopedami, ortopedami, neurochirurgami, a co najważniejsze- psychologami.