Czy mogę biegać z bólem kręgosłupa? Nie ma tygodnia, w którym nie słyszałabym tego pytania. Pacjenci zazwyczaj za radą lekarzy rezygnują z biegania, obawiając się pogorszenia dolegliwości. Czy rzeczywiście bóle pleców dyskwalifikują nas z treningów biegowych? I tak i nie. Niestety każdy przypadek jest inny. Spróbujmy więc przybliżyć temat….

Reakcje mogą być różne…

Zacznijmy od tego, że każda dysfunkcja kręgosłupa jest inna i w związku z tym, każdy pacjent może inaczej reagować na dany trening. Niektórzy biegają dziesiątki kilometrów bez żadnych niepokojących objawów, a ból często ku ich zdziwieniu powraca po chwili siedzenia. Inni na co dzień w pracy funkcjonują bez większych dolegliwości, a każde wyjście na trening kończy się zaostrzeniami. Dlaczego tak się dzieje i skąd te różnice?

Bóle pleców są najczęściej wynikiem mikrouszkodzeń dysków (krążków międzykręgowych), struktur położonych pomiędzy naszymi kręgami. Zdrowe dyski bardzo lubią ruch fizyczny, w szczególności jego najbardziej naturalne formy tj. chodzenie czy bieganie. Dzięki codziennej aktywności są prawidłowo uwodnione i mocniejsze, mniej podatne na uszkodzenia. Potwierdzają to badania naukowe pokazujące, że u biegaczy długodystansowych bóle pleców są rzadkością. Sprawa robi się bardziej skomplikowana, kiedy dysk nie funkcjonuje prawidłowo. Niektóre aktywności mogą powodować zbyt duże obciążenie struktur już uszkodzonych i co za tym idzie reakcję bólową.

Część pacjentów zmagająca się z bólem pleców bardzo dobrze reaguje na treningi biegowe. Dzieje się tak w przypadku osób, które mają niewielkie uszkodzenia dysku, które doprowadzają do niestabilności kręgosłupa. Taka dysfunkcja może powodować ból kręgosłupa w czasie stania bez ruchu, wolnego chodzenia i długiego siedzenia. Aktywacja mięśni i zwiększenie ukrwienia, które ma miejsce w czasie biegu, może powodować zmniejszenie bólu. Treningi biegowe są tu wręcz elementem terapii.

A jeśli bieganie powoduje ból?

Spotykamy też pacjentów, którzy nigdy nie odczuwali bólu pleców…aż do czasu kiedy postanowili rozpocząć treningi. Przychodzą do nas, mówiąc, że „wypadł im dysk”, ponieważ odczuwają nagły i mocny ból. Często pytają nas skąd taka reakcja, skoro bieganie jest jedną z najbardziej naturalnych form ruchu i służy kręgosłupowi? Najprawdopodobniej przyczyną takiego stanu rzeczy są wcześniejsze mikrouszkodzenia w dyskach, które latami mogą nie powodować bólu. Pacjenci często zaczynają biegać zbyt dużo w początkowym okresie treningów, a osłabione i uszkodzone siedzącym trybem życia struktury kręgosłupa nie wytrzymują obciążenia. Należy tu także zwrócić uwagę na budowę dysku, który w 80% składa się z wody. Mikrouszkodzenia występujące w dysku mogą wpływać na tzw. odwadniania dysku w czasie biegu. W takich sytuacjach pacjent powinien przerwać treningi, ponieważ bieganie z bólem może powodować coraz większe podrażnienie kręgosłupa, a co za tym idzie coraz większe dolegliwości.

Bieganie jest dobre dla zdrowych pleców…

Większą grupę pacjentów stanowią jednak osoby, których kręgosłupy pozytywnie reagują na bieganie. Rozpoczęcie treningów powoduje właściwe dokrwienie struktur kręgosłupa, rozluźnienie napiętych mięśni i wzmocnienie osłabionych, co stwarza dyskom lepsze warunki do pracy. Oczywiście mówimy tu o osobach z bólami o niewielkim natężeniu, występującymi jednostronnie lub obustronnie tylko w odcinku lędźwiowym. Sprawa jest bardziej skomplikowana u osób, które okresowo mają duże zaostrzenia bólowe oraz dolegliwości schodzące do kończyny dolnej. W takich sytuacjach przed rozpoczęciem treningu biegowego należy skonsultować się z fizjoterapeutą, który oceni czy jest to właściwa forma aktywności dla danego pacjenta. Z pewnością nie należy biegać w momencie zaostrzeń bólowych. Jeśli jednak zdarzają się tylko okresowo, a w międzyczasie pacjent funkcjonuje bez żadnych dolegliwości, po terapii jest szansa na rozpoczęcie treningu. Warto jednak poprzedzić go pracą manualną oraz ćwiczeniami stabilizacyjnymi. W takich sytuacjach niezmiernie ważny jest także właściwy plan treningowy z właściwą progresją obciążenia.

Pamiętajmy, że bieganie jest bardzo dobrą formą aktywności dla naszych pleców, jednak trening musi być wprowadzany stopniowo. Warto obserwować reakcje naszego kręgosłupa i w razie niepokojących objawów przerwać trening. Ból jest zawsze sygnałem ostrzegawczym i jeśli odczuwamy go w czasie lub po aktywności, warto skonsultować się ze specjalistą.