Obrzęk kolana- po pierwsze, znajdźmy przyczynę

Obrzęk kolana pojawia się nie bez powodu. Zawsze powinniśmy znaleźć jego przyczynę. Opuchlizna jest naturalną odpowiedzią organizmu na uszkodzenie lub przeciążenie struktur stawu, rozpoczyna proces leczenia. Jego przyczyną może być uraz np. nagły niekontrolowany skręt kolana. W takich sytuacjach należy koniecznie zgłosić się do lekarza i ocenić, które elementy stawu uległy uszkodzeniu. Pamiętajcie, że każdą strukturę kolana leczymy odmiennie. Nasze działania będą zależały także od rozległości uszkodzeń.

Obrzęk stawu pojawia się także po zabiegach chirurgicznych, co jest jak najbardziej naturalną sytuacją. Zauważcie, że celem działań chirurgicznych jest naprawa pewnych elementów stawu, niestety zawsze jest to pewnego rodzaju trauma dla kolana. W wyniku działań chirurga pojawia się zatem stan zapalny i obrzęk. Wielkość opuchlizny, która pojawia się po zabiegu, jest zależna od wielu czynników; głównie od rozległości operacji oraz pewnych predyspozycji pacjenta.

Przyczyną opuchlizny może być także przeciążenie stawu, szczególnie kiedy pewne jego elementy są uszkodzone. Taka sytuacja może pojawić się np. u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu, chondromalacją rzepki, uszkodzeniem łąkotki czy niestabilnością kolana. Z pozoru niewinne aktywności np. dłuższy niż zwykle spacer czy praca w ogrodzie mogą sprowokować stan zapalny i wywołać opuchliznę.

Obrzęk stawu kolanowego nie zawsze jest związany z problemami ortopedycznymi. Może być także wynikiem wielu innych chorób ogólnoustrojowych. Jeśli duża opuchlizna pojawia się bez przyczyny, czyli bez przeciążenia i urazu, zawsze musimy brać pod uwagę inne choroby ogólnoustrojowe. Przyczyną może być borelioza, choroby reumatyczne, a nawet infekcje bakteryjne. W takich sytuacjach zalecałabym jak najszybszą wizytę u lekarza, szczególnie jeżeli dodatkowo pojawia się ogólne rozbicie i gorączka. Powinien zaniepokoić nas także obrzęk kolana pojawiający się u dziecka, szczególnie jeśli nie towarzyszył mu uraz.

Dlaczego nie zawsze powinniśmy zwalczać obrzęk kolana?

Dawniej uważano, że z opuchliznę zawsze należy zwalczać. Dzisiejsza wiedza jest nieco odmienna. Biorąc pod uwagę fakt, że obrzęk kolana jest naturalną odpowiedzią na uszkodzenie lub przeciążenie stawu, nie zawsze musimy za wszelką cenę się go pozbyć. Niestety niektórzy pacjenci w sytuacji niewielkiego urazu stawu biorą duże ilości leków przeciwzapalnych i przeciwobrzękowych, co może spowolnić procesy naprawcze. W takich sytuacjach dużo lepsze jest wprowadzenie ruchu kolana w odciążeniu, co wspomoże leczenie i zmniejszy opuchliznę.

Z obrzękiem walczymy w sytuacji, gdy jest bardzo duży i utrudnia normalne funkcjonowanie. Często nadmierna opuchlizna pojawia się po zabiegach operacyjnych. Jeśli jest znaczna, może ograniczać zakres ruchu i spowodować powstawanie zrostów wewnątrzstawowych. Nadmierny obrzęk zwalczamy także w sytuacji przerostu ciała tłuszczowego Hoffy, choroby zwyrodnieniowej stawu, chorobach reumatoidalnych i boreliozie. Leczenie warto wprowadzić także w sytuacjach, gdy organizm sam nie pozbywa się opuchlizny przez dłuższy czas.

Sposoby na nadmierny obrzęk kolana

Elewacja kończyny

Podstawową zasadą naturalnej walki z obrzękiem jest elewacja kończyny, czyli ułożenie ze stopą powyżej kolana i biodra. Taka pozycja pozwoli na lepsze odpływ płynów. Takie zalecenia dostają zazwyczaj pacjenci po zabiegach operacyjnych. Warto zaznaczyć, że kończyna dolna powinna być podparta na całej długości. Wiele osób układając kończynę w elewacji, podpiera tylko stopę. Takie działanie może spowodować przeciążenie stawu, który nie ma jeszcze właściwej ruchomości po operacji.

Ruch w odciążeniu

Najprostszym sposobem walki z obrzękiem jest ruch. Tylko w czasie aktywności mięśni obrzęk może zostać prawidłowo odprowadzony. Dlatego tak ważne jest wprowadzanie prostych ruchów kolana bezpośrednio po zabiegu lub urazie kolana. W takich sytuacjach dostaniecie wytyczne od fizjoterapeuty, który wyjaśni, jakie aktywności są wskazane dla Waszego przypadku.

W sytuacjach, gdy obrzęk pojawił się po przeciążeniu stawu, warto wprowadzić proste ruchy w odciążeniu kolana. Jednym ze sposobów jest oparcie stopy na dużej piłce rehabilitacyjnej i wykonywanie naprzemiennego zgięcia i wyprostu w bezbolesnym zakresie.

Chłodzenie i okłady

Jednym z powszechnie stosowanych sposobów na nadmierny obrzęk jest chłodzenie stawu. W warunkach domowych możecie wykorzystać dostępne w każdej aptece kompresy żelowe. Pamiętajcie, aby owinąć je w bawełnianą tkaninę, aby nie doszło do uszkodzenia skóry. Taki okład stosujemy około 10-15 min kilka razy dziennie.

Jednym z najlepszych sposobów medycyny ludowej jest zastosowanie okładów z białej kapusty. Przed zastosowaniem jej liście należy schłodzić w lodówce. Następnie kapustę warto lekko ubić, aby puściła soki. Liść przykładamy bezpośrednio do kolana na około 20 min, kilka razy dziennie. Niektórzy dodatkowo owijają kapustę folią, aby lepiej przylegała do stawu. Okłady można przygotować także z sody lub Altacetu.

Flossing medyczny

Bardzo dobrym sposobem walki z obrzękiem, który możecie wykorzystać w domu, jest tzw. flossing medyczny. Metoda polega na owijaniu okolicy stawu za pomocą specjalnej taśmy gumowej i wykonywaniu ruchów kolana. Sposób zakładania taśmy znajdziecie w poniższym zdjęciu. W sytuacji dużego bólu i obrzęku kolana, a także po zabiegach operacyjnych wykonujemy naprzemienne ruchy zgięcia i wyprostu kolana w pozycji leżenia na plecach. W mniejszych obrzękach pacjenci wykonują różnorodne ćwiczenia z owiniętym kolanem np. niepełne przysiady.

Techniki tkanek miękkich

Istnieje wiele różnorodnych form terapii manualnej, które mogą wspomóc odprowadzanie obrzęku. Technik bezpośredniej pracy na stawie jest bardzo dużo. Z pewnością wielu z Was nie zna pojęcia pracy manualnej. Określamy tak wszelkie działania, które wykonuje fizjoterapeuta za pomocą swoich rąk bezpośrednio na stawie i mięśniach. Niektóre z nich przypominają masaż, który fachowo nazywamy technikami tkanek miękkich. Popularny jest także drenaż limfatyczny, czyli specjalistyczny masaż mający za zadanie lepszy przepływ limfy.

Kompresja

W niektórych przypadkach zalecamy naszym pacjentom kompresje, czyli ucisk. Szczególnie w sytuacjach, gdy obrzęki są znaczne i nie reagują na inne formy terapii. Ucisk uzyskujemy poprzez bandażowanie stawu lub zastosowanie opaski uciskowej. Dzięki kompresji zwiększamy ciśnienie w tkankach, co tym samym zmniejsza obrzęk. Stosując tego typu techniki, zawsze zalecałabym skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą, którzy zaprezentują, jaka siła ucisku jest korzystna i bezpieczna, oraz oceni, jak długo należy stosować kompresje w danym przypadku.

Kinesiotaping

Pomocny w walce z obrzękiem może być także kinesiotaping, czyli specjalnie plastry, które w różnorodny sposób przyklejamy do skóry. Istnieje wiele aplikacji stosowanych w tej metodzie. Jedna z nich jest skierowana właśnie na opuchliznę. Kinesiotaping aktywuje przepływ limfy, wspomaga wchłanianie obrzęków i krwiaków, oraz zmniejsza stany zapalne. Metoda nie jest trudna i bez problemu możecie nauczyć się zakładania plastrów w domu.