Praca przed komputerem, siedzenie, częste rozmowy telefoniczne… tak wygląda praca statystycznego Polaka. Brak codziennej aktywności fizycznej sprawia, że większość z nas cierpi z powodu schorzeń narządu ruchu np. tj. bóle pleców czy zespół cieśni nadgarstka. Łokieć to obszar, który równie często przysparza problemu. Z pewnością słyszeliście o tzw. łokciu tenisisty, czyli zmianach degeneracyjne w obrębie mięśni bocznego przedziału tego stawu. W tym artykule powiemy o innej przypadłości tzw.”Cellphone elbow”, czyli łokciu komórkomaniaka. To nowe pojęcie wymyślone przez amerykańskich lekarzy, którzy zauważyli, jak dużo pacjentów zgłasza się obecnie z problemem podrażnienia nerwu łokciowego wynikającym z długotrwałego rozmawiania przez telefon.

Łokieć tak jak każdy inny staw nie lubi bezruchu oraz długotrwałej pozycji zgięciowej. Niestety w czasie rozmowy przez telefon obie te sytuacje mają miejsce. Co więcej, nasz łokieć znajduje się prawie w maksymalnym zgięciu! Jeśli nie używamy zestawu słuchawkowego ciężko w trakcie rozmowy zrobić przerwę, rozprostować łokieć i dać chwilę odpocząć naszemu nerwowi łokciowemu 🙂

Pamiętam mężczyznę, który zgłosił się do mnie z drętwieniem w obrębie palców, które zaczął odczuwać po treningu biegowym. W czasie biegania cały czas rozmawiał przez telefon, oczywiście nie używając zestawu słuchawkowego. Coraz częściej spotykam młodych ludzi, którzy wystąpienie bólu wiążą z długotrwałym graniem na konsoli. Tak naprawdę u większości pacjentów z zespołem rowka nerwu łokciowego przyczyną jest częste i długotrwałe utrzymywanie łokcia w zgięciu.

Zespół rowka nerwu łokciowego – charakterystyka

Dlaczego pozycja zgięciowa jest tak niedobra dla naszego nerwu łokciowego? Wszystkiemu winna biomechanika i anatomia. Zacznijmy od tego, że nerw łokciowy biegnie w okolicy łokcia w specjalnym kanale utworzonym przez bruzdę na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej, więzadło ramienno-łokciowe i pewne rozścięgno, czyli strukturę kolagenową (nie wchodząc dokładnie w szczegóły anatomiczne). Z pewnością nie raz poczuliście nieprzyjemny ból w okolicy nerwu łokciowego. Przypomnijcie sobie, jak uderzyliście się w łokieć od wewnętrznej strony. Mogliście poczuć nagły, ostry i nieprzyjemny ból połączony z mrowieniem i drętwienie przedramienia, a nawet palców. Prawdopodobnie uderzyliście się wtedy właśnie w okolicę bruzdy. Uczucie te jest bardzo nieprzyjemne z jednego względu, nerw w tej okolicy jest położony bezpośrednio pod skórą. Możemy go poczuć nawet wtedy, gdy opieramy łokieć o coś twardego.

Nerw łokciowy może być uciśnięty w różnych miejscach. Jeśli do uszkodzenia, ucisku lub podrażnienia dochodzi w okolicy łokcia, w bruździe na kości ramiennej, mówimy o tzw. zespole rowka nerwu łokciowego. Pozycja zgięciowa łokcia powoduje, że nerw ulega naprężeniu i dociska do bruzdy. Musi także prześlizgnąć się przez nią. Jeśli z jakichś względów nie może prawidłowo poruszyć się na bruździe, może pojawić się stan zapalny i ból. Tak naprawdę im większe zgięcie, tym większy problem. W wielu przypadkach może dochodzić także do wyskakiwania nerwu z bruzdy w czasie ruchu łokcia. Pacjent odczuwa wtedy charakterystyczny przeskok. W takiej sytuacji nerw ociera się o elementy kostne, co powoduje podrażnienie i ból.

Zespół bruzdy nerwu łokciowego – przyczyny

Żeby doszło do zespołu bruzdy nerwu łokciowego, zazwyczaj nie wystarczy tylko długo rozmawiać przez telefon. Musimy jeszcze mieć pewne predyspozycje do wystąpienia tego schorzenia. Większość z nich jest związana z budową samej bruzdy lub kanału, w którym porusza się nerw. Badania naukowe pokazują, że każdy z nas ma inną bruzdę, bardziej płytką lub głęboką. Najczęstsze przyczyny wpływające na wystąpienie zespołu bruzdy nerwu łokciowego to:

• pogrubienia w obrębie więzadła pobocznego przyśrodkowego łokcia
• pasmo tkanki łącznej blokujące nerw
• niestabilność nerwu polegająca na wypadaniu nerwu z bruzdy w czasie zgięcia łokcia, możemy czuć charakterystyczne przeskakiwanie
• pourazowe lub powstałe w wyniku zwyrodnienia zaciśnięcie bruzdy
• wrodzone deformacje bruzdy
• ganglion, tłuszczak, osteofit- przyczyny rzadziej występujące
• inne choroby tj. cukrzyca, niedoczynność tarczycy, choroby reumatyczne

Zespół rowka nerwu łokciowego – objawy

• ból łokcia od strony przyśrodkowej (wewnętrznej), promieniujące wzdłuż przebiegu nerwu
• dolegliwości zwiększają się w czasie utrzymywania pozycji zgięciowej łokcia oraz ucisku w okolicy bruzdy
• osłabione czucie palca IV i V (serdeczny i mały), a także wewnętrzna część przedramienia
• bóle i drętwienia nocne w okolicy stawu łokciowego promieniujące do palców
• w zaawansowanej chorobie możliwe osłabienia siły mięśniowej palców

Zespół rowka nerwu łokciowego – diagnostyka i leczenie

Jeśli podejrzewacie u siebie zespół bruzdy nerwu łokciowego, po pierwsze zgłoście się do ortopedy, które wykona badanie kliniczne. Już w czasie wizyty na podstawie wywiadu i dodatkowych testów można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić przyczynę. Dodatkowo zostaniecie poproszeni o wykonanie badań dodatkowych. Diagnostyka ma na celu upewnienie się, że bóle i drętwienia nie są związane z innymi schorzeniami tj. np. ucisk korzenia nerwowego w odcinku szyjnym kręgosłupa. W niektórych przypadkach niezbędne jest wykonanie badania EMG, które bada przewodzenie impulsów przez nerw. Dzięki badaniu lekarz jest w stanie określić, w którym miejscu dochodzi do ucisku, a także jak bardzo uszkodzony jest nerw. Warto zaznaczyć, że objawy w tym obszarze powinny być różnicowane z innymi schorzeniami narządu ruchu np. zmianami w obrębie odcinka szyjnego lub zespołem górnego otworu klatki piersiowej.

Leczenie zachowawcze nie zawsze kończy się sukcesem. Wszystko zależy tak naprawdę od przyczyny. W wielu przypadkach zabiegi rehabilitacyjne nie pomagają. Dzieje się tak, jeśli zostaliśmy obdarzeni przez naturę np. zbyt płytką bruzdą, z której nerw notorycznie wyskakuje. Powodzenie terapii zależy też od tego, jak szybko zgłosimy się do lekarza. Długotrwałe zwlekanie z leczeniem powoduje zmiany, które z czasem mogą stać się nieodwracalne.

Zachęcam do zapoznania się z kolejnym artykułem, gdzie obszernie piszę o rehabilitacji zespołu rowka nerwu łokciowego.