Praca przed komputerem, siedzenie, częste rozmowy telefoniczne… tak wygląda praca statystycznego Polaka. Brak codziennej aktywności fizycznej sprawia, że większość z nas cierpi z powodu schorzeń narządu ruchu. Problemy z łokciem to dziś prawdziwa plaga. Z pewnością słyszeliście o tzw. łokciu tenisisty, czyli zmianach degeneracyjne w obrębie mięśni bocznego przedziału tego stawu. W tym artykule powiemy o innej przypadłości tzw. zespole rowka nerwu łokciowego inaczej zwanego zespołem kanału łokciowego. Ze względu na fakt, że schorzenie dość często dotyka osoby, które bardzo często rozmawiają przez telefon, trzymając długotrwale łokieć w zgięciu, możecie spotkać także określenie “Cellphone elbow”, czyli łokieć komórkomaniaka.

Łokieć tak jak każdy inny staw nie lubi bezruchu oraz długotrwałej pozycji zgięciowej. Niestety w czasie pracy przy komputerze czy rozmowy przez telefon obie te sytuacje mają miejsce. Trzymanie telefonu przy uchu jest sytuacją szczególną. Zauważcie, że pozycja wymaga praktycznie całkowitego zgięcia w stawie łokciowym. Jeśli nie używamy zestawu słuchawkowego, ciężko w trakcie rozmowy zrobić przerwę, rozprostować łokieć.

Pamiętam mężczyznę, który zgłosił się do mnie z drętwieniem w obrębie palców, które zaczął odczuwać po treningu biegowym. Podczas wywiadu okazało się, że w czasie biegania cały czas rozmawiał przez telefon, oczywiście nie używając zestawu słuchawkowego. Coraz częściej spotykam młodych ludzi, którzy wystąpienie bólu wiążą z długotrwałym graniem na konsoli. Tak naprawdę u większości pacjentów z zespołem rowka nerwu łokciowego przyczyną jest częste i długotrwałe utrzymywanie łokcia w zgięciu, a także czynniki genetyczne i urazy, o czym za chwilę.

Zespół rowka nerwu łokciowego- charakterystyka

Dlaczego pozycja zgięciowa jest tak niekorzystna dla nerwu łokciowego? Wszystkiemu winna biomechanika i anatomia. Zacznijmy od tego, że nerw łokciowy biegnie w okolicy łokcia w specjalnym kanale utworzonym przez bruzdę na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej, więzadło ramienno-łokciowe i pewne rozcięgno, czyli strukturę kolagenową (nie wchodząc dokładnie w szczegóły anatomiczne). Z pewnością nie raz poczuliście nieprzyjemny ból w okolicy nerwu łokciowego. Przypomnijcie sobie, jak uderzyliście się w łokieć od wewnętrznej strony. Mogliście poczuć nagły, ostry i nieprzyjemny ból połączony z mrowieniem i drętwienie przedramienia, a nawet palców. Prawdopodobnie uderzyliście się wtedy właśnie w okolicę bruzdy. Uczucie te jest bardzo nieprzyjemne z jednego względu, nerw w tej okolicy jest położony bezpośrednio pod skórą. Możemy go poczuć nawet wtedy, gdy opieramy łokieć o coś twardego.

Nerw łokciowy może być uciśnięty w różnych miejscach. Jeśli do uszkodzenia, ucisku lub podrażnienia dochodzi w okolicy łokcia, w bruździe na kości ramiennej, mówimy o tzw. zespole rowka nerwu łokciowego. Długotrwała pozycja zgięciowa łokcia jest czynnikiem, który wyjątkowo niekorzystnie wpływa na nerw łokciowy, ponieważ wywołuje dodatkowe naprężenie i docisk tej struktury do bruzdy. Jeżeli z jakichś względów nerw porusza się nieprawidłowo w bruździe, może pojawić się stan zapalny i ból. Tak naprawdę im większe długotrwałe zgięcie, tym większy problem. W wielu przypadkach może dochodzić także do wyskakiwania nerwu z bruzdy w czasie ruchu łokcia. Pacjent odczuwa wtedy charakterystyczny przeskok. W takiej sytuacji nerw ociera się o elementy kostne, co powoduje podrażnienie i ból.

Zespół rowka nerwu łokciowego- przyczyny

Zespół rowka nerwu łokciowego pojawia się dużo częściej u pacjentów, którzy mają pewne predyspozycje do wystąpienia tego schorzenia. Większość z nich jest związana z budową samej bruzdy lub kanału, w którym porusza się nerw. Badania naukowe pokazują, że bruzda może różnić się zasadniczo budową wśród ludzi. Często jest ona po prostu zbyt płytka, co wpływa na wypadanie nerwu z bruzdy.

Dodatkowe przyczyny wpływające na wystąpienie zespołu rowka nerwu łokciowego to:

• pogrubienie w obrębie więzadła pobocznego przyśrodkowego łokcia;
• pasmo tkanki łącznej blokujące nerw;
• pourazowe lub powstałe w wyniku zwyrodnienia zaciśnięcie bruzdy;
• wrodzone deformacje bruzdy;
• ganglion, tłuszczak, osteofit- przyczyny rzadziej występujące;
• choroby dodatkowe tj. cukrzyca, niedoczynność tarczycy, choroby reumatyczne.

Zespół rowka nerwu łokciowego- objawy

• ból łokcia od strony przyśrodkowej (wewnętrznej), promieniujące wzdłuż przebiegu nerwu;
• dolegliwości zwiększają się w czasie utrzymywania pozycji zgięciowej łokcia oraz ucisku w okolicy bruzdy;
• osłabione czucie palca IV i V (serdeczny i mały), a także wewnętrzna część przedramienia;
• bóle i drętwienia nocne w okolicy stawu łokciowego promieniujące do palców;
• w zaawansowanej chorobie możliwe osłabienia siły mięśniowej palców.

Zespół rowka nerwu łokciowego- leczenie

Jeśli podejrzewacie u siebie zespół rowka nerwu łokciowego, po pierwsze zgłoście się do ortopedy, które wykona badanie kliniczne. Już w czasie wizyty na podstawie wywiadu i dodatkowych testów można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić przyczynę. Dodatkowo zostaniecie poproszeni o wykonanie badań dodatkowych. Diagnostyka ma na celu upewnienie się, że bóle i drętwienia nie są związane z innymi schorzeniami tj. np. ucisk korzenia nerwowego w odcinku szyjnym kręgosłupa. W niektórych przypadkach niezbędne jest wykonanie badania EMG, które bada przewodnictwo nerwowe. Dzięki badaniu lekarz jest w stanie określić, w którym miejscu dochodzi do ucisku, a także jak bardzo uszkodzony jest nerw. Warto zaznaczyć, że objawy w tym obszarze powinny być różnicowane z innymi schorzeniami narządu ruchu np. zmianami w obrębie odcinka szyjnego lub zespołem górnego otworu klatki piersiowej.

Leczenie zespołu rowka nerwu łokciowego może być zachowawcze lub operacyjne. Powodzenie terapii zależy też od tego, jak szybko zgłosimy się do lekarza. Długotrwałe zwlekanie z leczeniem powoduje zmiany, które z czasem mogą stać się nieodwracalne.

Zachęcam do zapoznania się z kolejnym artykułem, gdzie obszernie piszę o rehabilitacji zespołu rowka nerwu łokciowego.