Znalezienie przyczyn zawrotów głowy bywa problematyczne. Najważniejsza kwestia w diagnostyce to wykluczenie wszelkich chorób ogólnoustrojowych, uszkodzeń i chorób mózgu czy naczyń krwionośnych. Jest to szczególnie istotne w przypadku, gdy zawroty są następstwem silnych urazów głowy i szyi. Kolejnym elementem, który warto brać pod uwagę w ocenie przyczyn zawrotów to błędnik (część ucha wewnętrznego). Do jego uszkodzenia może dojść np. w wyniku urazu, chorób uszu, infekcji wirusowej czy bateryjnej. Warto jednak wiedzieć, że poważne przyczyny zawrotów głowy są rzadsze. U wielu pacjentów, szczególnie w przypadkach lekkich zawrotów pojawiających się podczas ruchów głowy, źródłem objawów są dysfunkcje odcinka szyjnego. Zawroty głowy od kręgosłupa szyjnego to bardzo częsta przypadłość, dlatego postaram się wyjaśnić temat w dzisiejszym artykule.
Aby zrozumieć, dlaczego dysfunkcje odcinka szyjnego wywołują zawroty głowy, musimy wiedzieć na czym polega mechanizm utrzymywania równowagi. Równowaga naszego ciała, a także właściwe ustawienie głowy w przestrzeni zależy od sprawnego funkcjonowania i współpracy 3 elementów: wzroku, układu przedsionkowego w uchu wewnętrznym (m.in. błędnik), oraz układ proprioceptywnego, którego receptory znajdują się w różnych strukturach narządu ruchu. Propriocepcja, inaczej zwana czuciem głębokim, to zdolność organizmu do rozpoznawania położenia ciała oraz ruchów w przestrzeni. To właśnie dzięki czuciu głębokiemu możemy swobodnie poruszać się bez myślenia o otoczeniu, w którym się znajdujemy. Jeżeli przyjrzymy się odcinkowi szyjnemu, najwięcej proprioreceptorów znajduje się w okolicy górnych segmentów szyjnych, czyli połączenia między potylicą a pierwszym (C0-C1) i pierwszym a drugim (C1-C2) kręgiem szyjnym.
Nasz układ nerwowy integruje zmysł wzroku, równowagi i receptory czucia głębokiego. Wszystkie te układy ściśle ze sobą współpracują, dzięki czemu możemy utrzymać równowagę. Możemy kontrolować także położenie naszej głowy, a tym samym mamy możliwość na lepszą ocenę przestrzeni. Jeżeli któryś z układów nie pracuje prawidłowo (wzrok, układ przedsionkowy lub odcinek szyjny), mózg dostaje zbieżne informacje co do położenia naszego ciała. Jeżeli mamy do czynienia z dysfunkcją odcinka szyjnego, mięśnie, więzadła i stawy przekazują błędną relację o położeniu głowy. W takiej sytuacji zmysł wzroku i układ przedsionkowy dają odmienną informację niż szyja, co ma wpływ na pojawienie się zawrotów głowy.
W związku z faktem, że najwięcej receptorów czucia głębokiego znajduje się w okolicach górnych segmentów szyjnych, to właśnie dysfunkcje tego rejonu są jedną z częstszych przyczyn zawrotów. Nieprzyjemne objawy mogą pojawić się w wyniku nadmiernego napięcia mięśniowego tej okolicy, czy ograniczenia ruchomości stawów, ale dość często ich przyczyną jest tzw. niestabilność czaszkowo-szyjna, czyli nadmierna ruchomość pomiędzy kręgami tego obszaru. Jak dochodzi do takiej niestabilności? Niestabilność jest wynikiem niewydolności więzadeł, które mają za zadanie stabilizować ruch poszczególnych kręgów. Więzadła górnych segmentów szyjnych najczęściej ulegają uszkodzeniu podczas urazów szyi np. w czasie wypadków komunikacyjnych, gdzie dochodzi do gwałtownego szarpnięcia czy uderzenia głową.
Wbrew pozorom, aby doszło do niestabilności, uraz nie musi być bardzo silny. W mojej pracy zawodowej spotkałam naprawdę różnorodne przypadki. Niektórzy doznają uszkodzeń w czasie lekkiego szarpnięcia szyją, niespodziewanego upadku czy uderzenia głową w podłoże. Tak dzieje się u osób, które mają z natury słabsze więzadła odcinka szyjnego np. w wyniku uogólnionej hipermobilności stawów. Uraz szyi może mieć miejsce także w momencie upadku na wyprostowaną rękę lub bark, kiedy siła przenosi się na kręgosłup.
Warto także wiedzieć, że do zawrotów głowy mogą doprowadzać także wszelkie inne dysfunkcje w rejonie górnych segmentów szyjnych. Problem może pojawić się także w przypadku pewnych dysfunkcji stawów międzykręgowych, a także problemów mięśniowych. U wielu pacjentów przyczyną jest nadmierne napięcie mięśni, lub mikrouszkodzenia tkanek po urazach.
Opisując związek niestabilności czaszkowo-szyjnej i zawrotów głowy, warto wspomnieć także o tętnicach kręgowych i nerwie błędnym. W niedalekiej okolicy górnych kręgów szyjnych jest położona żyła szyjna, a tak naprawdę dwie żyły szyjne; wewnętrzna i zewnętrzna. Są to bardzo ważne struktury zbierające krew z mózgu, głowy i szyi, dostarczając ją do serca. Niestety niestabilność czaszkowo-szyjna niejednokrotnie powoduje ucisk żyły wewnętrznej. Proste ruchy jak rotacja, zginanie czy wyprost szyi mogą powodować ucisk na szyje.
Kolejnym istotnym elementem często przytaczanym w kontekście niestabilności czaszkowo-szyjnej są tętnice kręgowe. Nadmierne przemieszczanie górnych kręgów szyjnych ma bezpośredni wpływ na rozciąganie i kompresję tych tętnic, co doprowadza do osłabienia dokrwienia mózgu. W takich przypadkach bezpośrednio po ruchu szyi pojawiają się zawroty głowy, ale także uczucie zamglenia, oszołomienia, problemy z koncentracją. Często takie objawy ustępują, kiedy głowa wraca do pozycji zerowej.
W moich wcześniejszych artykułach mogliście spotkać się także z informacją, że niestabilność czaszkowo-szyjna może doprowadzić do ucisku nerwu błędnego. Warto wiedzieć, że jego dysfunkcja może mieć wpływ na pojawienie się zawrotów głowy, a także wrażenie mgły mózgowej, pustki w głowie. W tętnicach szyjnych znajduje się wiele komórek czuciowych nerwu błędnego, który stanowi pewnego rodzaju ścieżkę informującą mózg o czynności serca i ciśnieniu krwi. Kiedy nerw nie pracuje prawidłowo, informacje nie są właściwie przekazywane do mózgu.
Zawroty głowy, które pojawiają się po urazie odcinka szyjnego, mogą wystąpić bezpośrednio po zdarzeniu. W wielu przypadkach pacjent dostrzega je jednak dopiero po jakimś czasie. Sytuacje mogą być skrajnie różne. U niektórych pojawiają się kilka dni lub tygodni po wypadku, u innych wiele miesięcy, a nawet lat po. Dzieje się tak, ponieważ uszkodzone więzadła z czasem mogą tracić swoją wytrzymałość. Uraz może zapoczątkować także różne inne zmiany degeneracyjne w kręgosłupie. Dla pacjentów bardzo często jest to niezwykle zaskakujące, kiedy podczas pierwszej wizyty pytam o zdarzenia sprzed nawet kilkudziesięciu lat.
Niestabilność odcinka szyjnego to dysfunkcja, gdzie trudno określić przebieg objawów. U części osób nadruchomość pomiędzy kręgami nie powoduje żadnych objawów. Pomimo ewidentnych cech niestabilności widocznych w badaniach, pacjent nie odczuwa dolegliwości. U części objawy pojawiają się tylko bezpośrednio po wypadku, a z czasem ustępują. Co ciekawe, u wielu pacjentów paradoksalnie czas jest lekarstwem. Dlaczego? Ponieważ z wiekiem struktury naszego narządu ruchu stają się sztywniejsze, pojawiają się także zmiany zwyrodnieniowe, które stanowią pewnego rodzaju samostabilizację danych segmentów kręgosłupa. Każdy pacjent jest inny, a nasilenie i rodzaj dolegliwości zależy od wielu czynników.
Zawroty głowy pojawiające się w wyniku dysfunkcji odcinka szyjnego mają pewien odmienny charakter niż te będące wynikiem innych chorób czy schorzeń. Zauważcie, że w przypadku zaburzeń błędnika, zazwyczaj pojawiają się stałe, bardzo silne zawroty, często uniemożliwiające poruszanie. Trwają dłuższy czas, po czym ustępują. W przypadku zawrotów pochodzących od odcinka szyjnego częściej pacjenci mówią o chwilowym wrażeniu wirowania, które JEST ZWIĄZANE Z RUCHEM GŁOWY. Mogą pojawić się przy szybkiej rotacji odcinka szyjnego, dłuższym utrzymywania głowy w zgięciu, czyli pochyleniu do przodu. Zawroty głowy od kręgosłupa szyjnego trwają krótszy czas- od kilku sekund, minut, do kilku godzin. Wiele osób mówi także o wrażeniu niestabilności podłoża, czyli braku kontroli ciała w przestrzeni.
Niestabilność, która może być przyczyną zawrotów głowy, zazwyczaj powoduje także inne współistniejące objawy. Często pacjentom towarzyszą problemy z widzeniem oraz brak kontroli odcinka szyjnego. Co najważniejsze, niejednokrotnie obok zawrotów występuje także ból głowy, głównie w okolicy górnych segmentów szyjnych, potylicy i skroni. Pacjenci mają także wrażenie ciężkości głowy i szybszej męczliwości szyi.
2 odpowiedzi
Dzień dobry, czy ja bym mogła umówić na wizytę do Pani mojego syna, myślę, że ma problem z niestabilnością czaszkowo-szyjną.
Witam,
Proszę o kontakt przez formularz kontaktowy na stronie