Czy zwracacie uwagę na postawę swojego dziecka podczas korzystania ze smartfonu? Czy nie zauważyliście może, że większość młodych ludzi zwiesza się nad ekranem telefonu, wysuwa głowę do przodu? Takie ustawienie głowy wpływa bardzo negatywnie na odcinek szyjny dziecka. Niestety coraz częściej diagnozujemy u dzieci różnorodne schorzenia odcinka szyjnego, m.in. niestabilność.

Długotrwałe „zwieszanie się nad smartfonem” – jak wpływa na odcinek szyjny dziecka?

Zniesienie lordozy szyjnej

Jak zapewne wiecie, nasz kręgosłup posiada naturalne wygięcia w stronę brzuszną i grzbietową, dzięki którym jest odporniejszy na przeciążenia. W odcinku szyjnym obserwujemy naturalne wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną; lordozę. Jej kształtowanie ma miejsce już w okresie wczesnego dzieciństwa- w 3-4 miesiącu życia, kiedy dziecko podnosi główkę do góry w leżeniu na brzuchu. Następnie lordoza ulega stopniowemu zwiększaniu do 5 roku życia. Po tym czasie kręgosłup jest już w dużej mierze ukształtowany a więzadła silniejsze. Do około 18 roku życia dochodzi jeszcze do pewnych zmian w jego kształcie, są one już jednak nieznaczne.

Warto także dodać jedną bardzo ważną kwestię. Wielkość krzywizn naszego kręgosłupa zależy głównie od genów. Często dzieci i rodzice mają podobną budowę kostną kręgów. Sposób funkcjonowania dziecka jest dodatkowym czynnikiem, który może przyczynić się do zniesienia lordozy szyjnej. W ostatnich latach młodzi ludzie ograniczyli gwałtownie swoją aktywność fizyczną, a tylko dzięki niej narząd ruchu kształtuje się prawidłowo. Zauważcie, że obecnie dzieci ruszają się dużo mniej, głównie ze względu na brak swobodnej zabawy na podwórku. W domu nasze zachowania ruchowe są dość ograniczone, patrzymy częściej w dół. Co więcej, wszechobecna elektronika, oglądanie i granie na smartfonach sprawia, że dzieci często przez wiele godzin siedzą ze zwieszoną głową. Kiedy patrzymy w dół, wysuwamy głowę do przodu, a nasz odcinek szyjny staje się prostszy. Fachowo mówimy o protrakcji głowy, czyli jej wysunięciu do przodu i zniesieniu lordozy szyjnej.

Wielu rodziców zgłasza się do nas, ponieważ zauważa, że postawa odcinka szyjnego jest nieprawidłowa nie tylko podczas korzystania z elektroniki, ale staje się w pewnym stopniu nawykowa. Niestety, jeżeli dziecko spędza wiele godzin dziennie przed ekranem telefonu, taka pozycja staje się nawykiem. Poza telefonem dzieci spędzają dużo czasu przed laptopami, które także niejednokrotnie wymuszają patrzenie w dół. Dodatkowo brak spontanicznej aktywności na zewnątrz sprawia, że dzieci rzadko patrzą w górę, nie aktywują mięśni prostujących odcinek szyjny.

Zastanówcie się, jak często patrzycie w górę? To samo dotyczy naszych dzieci, szczególnie nastolatków!

Nadmiernie działające siły na odcinek szyjny dziecka podczas zwieszania głowy

Długotrwałe zwieszanie głowy jest bardzo szkodliwe głównie z powodu nadmiernych sił, które w takiej pozycji działają na rozwijający się narząd ruchu dziecka. Kiedy głowa jest wysunięta do przodu, mięśnie muszą wykonać dużo większą pracę. Dodatkowo dochodzi do napięcia więzadeł znajdujących się po tylnej stronie szyi. Obciążone zostają też stawy i dyski międzykręgowe. Małe dzieci rzadko skarżą się na silne bóle odcinka szyjnego, ponieważ  młody i elastyczny narząd ruchu dziecka radzi sobie nawet z długotrwałym zwieszeniem głowy. Nie oznacza to jednak, że takie zachowanie nie pozostawia pewnych skutków. Coraz częściej różnorodne dolegliwości odcinka szyjnego zgłaszają starsze dzieci. Zdajemy sobie sprawę, że w przyszłości wzrośnie liczba osób dorosłych z problemami bólowymi kręgosłupa, jak wielka to będzie skala, jeszcze nie wiemy. Rozwój technologiczny nastąpił gwałtownie, a dzieci zaczęły używać smartfonów nałogowo dopiero od kilku, kilkunastu lat.

Osłabienie mięśni i niestabilność odcinka szyjnego

Kiedy dziecko zwiesza głowę nad smartfonem, mięśnie odcinka szyjnego nie pracują. Nie pracują głównie mięśnie głębokie, które zapewniają stabilność odcinka szyjnego. W takiej sytuacji zwieszona do przodu głowa musi być utrzymywana przez więzadła, które ulegają nadmiernemu obciążeniu. Niestety specjaliści alarmują, że coraz częściej diagnozują u młodych pacjentów tzw. niestabilność odcinka szyjnego, która ma związek z niewydolnością więzadeł i mięśni. Dawniej dysfunkcja ta dotyczyła głównie dzieci po urazach odcinka szyjnego oraz u tych z wiotkością stawową.

W konsekwencji niestabilności może pojawić się bardzo wiele niespecyficznych dolegliwości, o których możecie przeczytać w moim poprzednim artykule.

Czym różni się korzystanie ze smartfonu od innych czynności, w czasie których patrzymy w dół?

Dlaczego patrzenie w ekran telefonu jest tak szkodliwe? Przecież dawniej ludzie wykonywali mnóstwo prac rękami, gdzie również patrzyli w dół?  Przecież jeszcze kilkanaście lat temu dzieci spędzały znacznie więcej czasu, czytając książki. Na pewno są to słuszne uwagi, jednakże sytuacja współczesnych dzieci jest nieco odmienna:

1. Obecnie dzieci spędzają przed ekranami telefonów wiele godzin dziennie. W przypadku młodzieży mówimy nawet o średnio 8h dziennie! Niestety już małe dzieci 2-4 letnie siadają przed ekranami telefonów. Dawniej dzieci w tym wieku nie miały sytuacji, gdzie siedziały bez ruchu przez tak długi czas w niezmiennej pozycji.
2. Co więcej, zauważcie, że gdy zwiesimy głowę nad smartfonem, możemy spędzić w takiej pozycji bardzo dużo czasu, bez jakiegokolwiek ruchu głową czy rękami. Sytuacji tej nie powinniśmy porównywać do innych czynności wykonywanych długotrwale rękami. Tutaj zazwyczaj dochodzi chociażby do minimalnych ruchów szyi, a co więcej do aktywności kończyn górnych, która ma bardzo pozytywny wpływ na odcinek szyjny.
3. Kolejna kwestia to brak ogólnego ruchu. Zdrowie naszego kręgosłupa, naszej szyi wymaga różnorodnej aktywności fizycznej, której współczesne dzieci nie mają. Dawniej dzieci biegały po podwórku, co wymuszało częste patrzenie przed siebie i w górę.

Jak ustawić odcinek szyjny dziecka podczas korzystania ze smartfonu?

Warto ograniczać korzystanie ze smartfonu przez nasze dzieci. Dużo lepiej puszczać bajki dzieciom na komputerze lub telewizorze, co wymusi bardziej wyprostowaną pozycję odcinka szyjnego. W przypadku starszych dzieci laptop powinniśmy ustawić nieco wyżej, tak aby wzrok dziecka znajdował się na wprost ekranu, aby dziecko nie wysuwało i opuszczało głowy. Oczywiście nie jesteśmy w stanie zupełnie odizolować dzieci od telefonów, dlatego zwracajmy uwagę na ustawienie szyi. Postarajmy się zachęcać nasze dzieci do przyjmowania pozycji, w których głowa jest bardziej wyprostowana, np. tak jak na powyższym zdjęciu. Pamiętajmy, że żadna statyczna pozycja na dłuższą metę nie jest dobra. Nawet jeżeli szyja jest wyprostowana, zmiany pozycji są niezbędne. Tylko w taki sposób możemy zapobiegać schorzeniom odcinka szyjnego u naszych dzieci!