Jeśli doświadczacie stanów zapalnych odcinka lędźwiowego, możecie także zauważyć, że Wasz kręgosłup przyjmuje dość dziwną skrzywioną pozycję. Fachowo takie skrzywienie nazywamy SHIFTEM. Jeśli spojrzycie na zdjęcie poniżej, zauważycie, jak górna część tułowia przesunęła się bocznie w stosunku do miednicy. Dodatkowo tułów może pochylić się także lekko do przodu. Pacjenci często są przerażeni takim stanem ustawieniem ciała. Czują, że ta przymusowa pozycja jest niezależna od ich woli, a dodatkowy ból i usztywnienie mięśni utrudniają wyprostowanie kręgosłupa. Dlaczego tak się dzieje? Czy powinniśmy się martwić i szukać pomocy w przypadku pojawienia się SHIFTU? Postaram się odpowiedzieć na te pytania w dzisiejszym artykule.

Skąd bierze się SHIFT kręgosłupa?

Shift kręgosłupa jest pewnego rodzaju reakcją obronną. Takie ustawienie pozwala odciążyć uciskane struktury nerwowe. Jest to zjawisko podświadome, w wyniku którego dochodzi do spazmu mięśni i charakterystycznego ustawienia kręgosłupa. Najczęściej przesunięcie górnej części tułowia w stosunku do miednicy następuje w kierunku przeciwnym do bólu. Górna część tułowia może przesunąć się także w stronę bólu. 

SHIFT kręgosłupa pojawia się w momencie znacznego stanu zapalnego. Zazwyczaj jest związany z przepukliną dysku międzykręgowego. Pacjenci często mówią o wypadaniu dysku, co jest zupełnie mylnym wyobrażeniem, o czym pisałam w moim wcześniejszym artykule. Pojawienie się tego charakterystycznego ustawienia kręgosłupa może także dotyczyć innych patologii, co powinno być ustalone na podstawie badania klinicznego i badań dodatkowych.

Czy wystąpienie SHIFTU kręgosłupa powinno nas niepokoić? To zależy. Niewielkie skrzywienia zdarzają się bardzo często. Pojawiają się w momencie dużego bólu i w ciągu kilku dni tygodniu (w najgorszych przypadkach miesięcy) wycofują się. Niepokojące powinny być dla nas sytuacje, kiedy towarzyszą mu dodatkowe objawy, które fachowo nazywamy CZERWONYMI FLAGAMI.

Niestety SHIFT kręgosłupa nie zawsze ustępuje samoistnie. Może być przetrwały w przypadku pacjentów, którzy doświadczyli znacznego stanu zapalnego, bardzo silnych dolegliwości bólowych, które trwały wiele miesięcy i nie ustępował pomimo leczenia zachowawczego. Shift może pozostać na dłużej także u osób, które doświadczały częstych powtarzających się epizodów bólowych. Niestety przetrwał SHIFT to nie tylko kwestia wizualna. Takie ustawienie wpływa na przeciążenie stawów kręgosłupa i wtórne bóle różnych obszarów kręgosłupa.

Co zrobić, gdy zauważycie SHIFT?

Wiele osób jest na tyle przerażona skrzywieniem, które pojawia się w trakcie bólu, że próbuje na siłę skorygować pozycję kręgosłupa. W tym celu pacjenci szukają różnorodnych ćwiczeń w Internecie, które niestety powodują zaostrzenie objawów. Pamiętajmy, że SHIFT jest reakcją odruchową, która ma za zadanie odciążyć struktury nerwowe. Nie należy walczyć z nim na siłę. W momencie dużego stanu zapalnego próba „wyprostowania tułowia” zazwyczaj jest bolesna, a wykonując takie ruchy, jeszcze bardziej podrażniacie struktury kręgosłupa i wywołujecie większy stan zapalny.

Co zatem zrobić w przypadku pojawienia się SHIFTU? Niezbędna jest konsultacja z lekarzem lub fizjoterapeutą. Po wnikliwym badaniu dostaniecie wytyczne, jak należy postępować, aby ograniczyć stan zapalny. W niektórych sytuacjach konieczne będzie wykonanie badań dodatkowych tj. RTG lub MRI. Jeśli reakcja zapalna jest bardzo duża, niezbędne może okazać się podanie leków, czasem nawet iniekcja sterydowa potocznie zwana blokadą. Pomocna może okazać się także praca manualna, dzięki której zapalnie zmniejszy się i nawet w dość krótkim czasie zauważycie, że kręgosłup wrócił do pierwotnej pozycji. Bardzo dobrym sposobem pracy jest metoda manipulacji powięziowych. Wszystko zależy od przypadku, objawów i poziomu dolegliwości bólowych.

Jeśli SHIFT jest przetrwały, postępowanie jest nieco odmienne. W takim przypadku wprowadzamy zarówno techniki manualne, jak i specjalistyczne ćwiczenia. Szukamy tkanek nadmiernie napiętych oraz ograniczeń ruchomości w stawach. Pacjent dostaje szereg ćwiczeń do domu polegających na rozciąganiu stawów biodrowych, czy autokorekcji pozycji przed lustrem. Staramy się przywrócić prawidłowe napięcie tkanek, co nie zawsze jest zadaniem łatwym. Mówiąc obrazowo, musimy przyzwyczaić nasz mózg do nowej i prawidłowej pozycji.

Jednym z moich ulubionych ćwiczeń jest wykonywanie czynnego krążenia stawem biodrowym. W czasie ruchu dochodzi do przesunięcia tułowia względem miednicy w stronę kończyny obciążanej. Mówiąc prościej, w przypadku, gdy górna część tułowia przesunięta jest w prawo, należy wykonywać ruchy nogą prawą (film poniżej). W trakcie ćwiczenia dojdzie do przeciwstawnego shiftu, czyli w stronę lewą, co będzie pewnego rodzaju korekcją.