Ból paliczka- wstęp

Ból palca może być spowodowany dysfunkcją stawów, ścięgien, nerwów. Może pochodzić z odległych rejonów tj. łokieć, czy nawet odcinek szyjny kręgosłupa. Żebyśmy mogli lepiej zrozumieć temat, zacznijmy od krótkiego wstępu anatomicznego. Po pierwsze, warto zaznaczyć, że w ortopedii i rehabilitacji nie używamy terminu dłoń. Pomimo że w potocznym języku ręka to cała kończyna górna, w ortopedii nazywamy tak obszar od nadgarstka do palców.

A więc wiemy już, że będziemy mówili o ręce. Jak zapewne wiecie, ręka składa się z wielu kosteczek. Kości tworzące nasze palce nazywamy paliczkami. Każdy palec (poza kciukiem) posiada aż 3 paliczki, które łączą się ze sobą za pomocą stawów międzypaliczkowych. Dzięki tylu połączeniom nasze palce są bardzo zwinne, a ruchy wykonywane dłonią precyzyjne.

Ból paliczka- zmiany zwyrodnieniowe

Ból palca może być wynikiem zwyrodnienia stawu międzypaliczkowego. Zdrowy staw ma dwie gładkie powierzchnie stawowe, które ślizgają i przetaczają się po sobie w trakcie ruchu. W pewnym wieku nasze stawy zużywają się, co jest ja najbardziej naturalnym etapem starzenia się organizmu. U jednych ten proces następuje osób trochę szybciej, u innych wolniej. Zazwyczaj poważne dolegliwości pojawiają się dopiero po 60-65 roku życia. Zdarzają się jednak sytuacje, gdzie proces ten zachodzi szybciej u 40-50 latków. Oczywiście istnieje szereg chorób, które mogą przyśpieszyć powstawanie zwyrodnień w naszych palcach np. dna moczanowa, infekcje stawowe, cukrzyca, RZS, łuszczyca stawowa i inne choroby reumatoidalne. Nie bez znaczenia są też urazy i złamania palców, których doznaliśmy w ciągu życia. Szczególnie jeśli nie udało nam się odzyskać pełnej ruchomości paliczka i przez wiele lat nasz palec nie funkcjonował poprawnie. W takiej sytuacji chrząstka stawowa nie ma możliwości właściwego odżywienia i ulega wcześniejszej degeneracji.

Jak więc objawia się zwyrodnienie w obrębie stawu międzypaliczkowego?

• Zacznijmy od tego, że ból paliczka wynikający ze zwyrodnienia stawu, szczególnie w początkowym etapie choroby, będziemy odczuwali miejscowo naokoło stawu. W późniejszym etapie, gdy zmiany są już zaawansowane, ból może w niewielkim stopniu promieniować z okolicy stawu w górę lub w dół. Oczywiście w miarę rozwoju choroby zostają objęte inne stawy w obrębie ręki, co może wpływać na jej zmęczenie i słabość.
• Pierwszym objawem wcale nie musi być ból. Często choroba zwyrodnieniowa w początkowym etapie powoduje ograniczenie ruchomości. Możemy zauważyć, że nasz palec nie zgina się lub nie prostuje w pełnym zakresie. Dolegliwości bólowe mogą pojawić się dopiero w momencie, gdy zmiany są już zaawansowane.
• Zmiany zwyrodnieniowe zazwyczaj rozwijają się długo. Nawet przez wiele lat możemy obserwować pewne niepokojące zmiany w palcu. Staw może stać się nieco grubszy, zniekształcony, podobnie jak na zdjęciu poniżej. Charakterystyczne jest także występowanie guzków zwyrodnieniowych nazywanych guzkami Heberdena i Boucharda. Takie zniekształcenie jest wynikiem powstawania osteofitów, czyli niewielkich wyrośli kostnych.

• Z upływem czasu obserwujemy, że nasz palce nie funkcjonuje tak, jak powinny. Możemy mieć problem ze ściśnięciem pięści, złapaniem przedmiotu, nasz palec może być także wrażliwy na zmianę temperatury. Możemy mieć także wrażenie sztywności stawu, która jest wynikiem obrzęku wewnątrzstawowego. Sytuacja robi się trudniejsza w przypadku, gdy zwyrodnienia dotyczą wielu stawów ręki. W takim przypadku dolegliwości mogą utrudniać nawet najprostsze czynności tj. trzymanie kubka czy krojenie chleba.

Inne przyczyny bólu paliczka

Wiemy już, jak wygląda zwyrodnienie stawu międzypaliczkowego. Oczywiście palce to nie tylko stawy. Ból paliczka może być wynikiem zapalenia czy degeneracji w obrębie ścięgien zginaczy lub prostowników palców, który dość łatwo odróżnić od przyczyny stawowej. W przypadku ścięgien ból pojawia się przy ruchu czynnym, nie jest punktowy, ale podąża wzdłuż palca. Nie mamy także ograniczonego zakresu ruchomości stawu. 

Dolegliwości w obszarze palców mogą pochodzić także z odcinka szyjnego kręgosłupa, barku czy łokcia. Bóle wynikające z podrażnienia tkanek w innych rejonach nie są jednak punktowe tak jak w przypadku schorzenia stawu. Zazwyczaj podążają wzdłuż przebiegu nerwów lub tzw. dermatonów. Zawsze pod uwagę należy wziąć zespół cieśni nadgarstka, zespół rowka nerwu łokciowego, zespół górnego otworu klatki piersiowej oraz dysfunkcje odcinka szyjnego. Jak widzicie, jest tego sporo, dlatego po pierwsze warto udać się do fizjoterapeuty lub lekarza, który po wnikliwym badaniu zdecyduje jakie badania należy wykonać.

Także wiele dość groźnych chorób swoje pierwsze symptomy daje właśnie w rejonie ręki. Jedną z nich jest reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), choroba autoimmunologiczna tkanki łącznej, czyli taka, gdzie organizm atakuje własne tkanki. We wczesnej fazie obserwujemy obrzęki i bóle małych stawów rąk i stóp. Typowa jest także poranna sztywność stawów. Zazwyczaj rozruszanie palców zajmuje więcej czasu. Dlatego, jeśli obserwujecie u siebie takie objawy, jak najszybciej zgłoście się do lekarza rodzinnego, który wykona podstawowe badania i dalej skieruje Was do reumatologa.

Zachęcam do zapoznania się z kolejnym artykułem, w którym pisze o REHABILITACJI ZWYRODNIEŃ STAWÓW PALCÓW.